حسن عربی - عضو هیات علمی پژوهشکده مهندسی پژوهشگاه پلیمر وپتروشیمی ایران
زهرا عیسی آبادی - مهندسی پلیمریزاسیون /پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران
مجید کریمی - عضو هیات علمی پژوهشکده مهندسی پژوهشگاه پلیمر وپتروشیمی ایران
رقیه جم جاه - عضو هیات علمی پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران

کوپلیمرشدن کنترل­ شده مونومرهای قطبی با کاتالیزگرهای کوئوردیناسیونی از مهم­ترین چالش­ های دانشگاه و صنعت است. مونومرهای قطبی دارای دو حالت کوئوردیناسیونی مختلف σ و π هستند. در صورتی که کمپلکس کوئوردیناسیونی σ تشکیل شود، مرکز فعال بسته (یا مسموم) می­ شود. برای جای­گذاری صحیح، ابتدا باید مونومر در حالت π به مرکز فلزی متصل شود. نحوه ورود کومونومر قطبی به زنجیر پلیمر در حال رشد از مهم­ترین عوامل اثرگذار بر رفتار کاتالیزگر است. در مواردی برهم­کنش گروه قطبی و مرکز فلزی به مسمومیت برگشت ­ناپذیر کاتالیزگر منجر می­ شود. در سایر موارد اگرچه وجود کومونومر قطبی سبب کاهش فعالیت کاتالیزگر می­ شود، اما موجب توقف پلیمرشدن نمی ­شود و فرایند با سرعت کم ادامه می ­یابد. یکی دیگر از مسائل مهم در کوپلیمرشدن کوئوردیناسیونی، درصد کم ورود کومونومر به زنجیر است. درواقع ممکن است مونومرهای قطبی نسبت به غیرقطبی تمایل کمتری برای شرکت در واکنش داشته باشند و بیشتر هوموپلیمر تشکیل شود. طی فرایند پلیمرشدن ممکن است مجموعه ­ای از واکنش­ های جانبی رخ دهد که به تولید محصولات خنثی از نظر کاتالیزی و کاهش فعالیت کاتالیزگر استفاده­ شده منجر شود. در این میان کومونومرهای قطبی می ­توانند با انجام واکنش­ های جانبی موجب غیرفعال­ شدن برگشت ­ناپذیر کاتالیزگر شوند. یکی دیگر از مشکلاتی که هنگام کوپلیمرشدن اولفین­ های غیرقطبی با مونومر قطبی باید مراقب آن بود، انجام پلیمرشدن به روشی غیر از روش کوئوردیناسیونی است که سبب تولید محصولات کاملا متفاوتی می ­شود. در این مقاله، چند راهبرد مهم به ­منظور غلبه بر مشکلات موجود در کوپلیمرشدن کوئوردیناسیونی بررسی شده است.

پلیمرشدن کوئوردیناسیونی, کوپلیمرشدن, اولفین , مونومر قطبی, مسمومیت کاتالیزگر