مجید عزیزی - گروه معماری، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد،ایران
محسن وفامهر - استاد استاد افتخاری دانشکده معماری وشهرسازی دانشگاه فردوسی مشهد

گنبد به عنوان عنصری اساسی در معماری اسلامی شناخته می شود وبه عنوان پوشش اصلی در سازه های سنتی نقش موثری در تاریخ معماری ایفا کرده است . معماری خراسان، نقش بسزائی در شکوفائی معماری ایران زمین داشته وتنوع استفاده از گنبد در تاریخ این سرزمین قابل تامل می باشد. به همین دلیل اقدام به بررسی نقش گنبد وتنوع استفاده از آن در معماری مذهبی شهر مشهد به عنوان بزرگترین شهر مذهبی ایران زمین جهت شناخت والگو برداری در بکارگیری عنصر گنبد در معماری ابنیه مذهبی حائز اهمیت می باشد. دراین مقاله به بررسی تنوع استفاده از گنبد در ۴۱ ابنیه مذهبی موجود در شهر مشهد پرداخته و تنوع استفاده از انواع گنبد در طول تاریخ این منطقه مورد بررسی قرار گرفته وبا شناخت انواع گنبد مورد استفاده وتحلیل نوع گنبد استفاده شده مشخص می گردد علی رغم استفاده از انواع گنبد هم از نظر هندسه وهم از نظر تکنیک اجرا ومصالح استفاده شده در این سرزمین ، گنبد نار یک پوسته بیشترین استفاده را در تاریخ معماری این شهر دارا می باشد.

معماری اسلامی ، گنبد، ابنیه مذهبی ، شهر مشهد