معصومه اسکندری دورباطی - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان

بعد از وقوع انقلاب صنعتی سرعت رشد تکنولوژی افزایش یافت و در پی آن فرهنگ تنوعطلبی و شیوههای جدید ساخت وساز به وجود آمد. باتوجه به رشد روزافزون جمعیت و میزان مسکن موردنیاز بحث آپارتمانها و مناطق مسکونی متراکم مطرح شد، اما در مورد چگونگی توسعه مناطق مسکونی متراکم و تاثیرات محیط های شهری روی ساکنان اتفاقنظر کمی وجود دارد. یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین عوامل بر چگونگی طراحی این مجتمع ها، درنظرگرفتن نیاز افراد به ارتباط و تعاملات اجتماعی با حفظ حریم خصوصی هر فرد است که در این راستا فضاهای باز و جمعی از اهمیت ویژهای برخوردارند. این مقاله با انتخاب مجتمع مسکونی زیتون در شهر اصفهان به عنوان نمونه مطالعه موردی قصد دارد به بررسی رابطه بین تراکم و جنبه های پایداری اجتماعی از جمله : عدالت اجتماعی (به عنوانمثال: دسترسی به خدمات و امکانات)، عدالت زیست محیطی ( دسترسی به فضای باز و استفاده از فضای سبز) و پایداری جامعه (از جمله : تعاملات اجتماعی و ثبات جامعه ) بپردازد. مقاله با اطلاعاتی در مورد تاثیرات انقلاب صنعتی و تعاریف تراکم و پایداری اجتماعی و اثرات ادعا شده تراکم بر موضوعات مرتبط شروع می شود و سپس به بررسی این فرضیه که مجتمع های پرتراکم نسبت به مجتمع های کم تراکم از رفتار اجتماعی پایدار، کم تر حمایت می کنند می پردازد. در این راستا، ۷۰ پرسش نامه به صورت تصادفی در میان ساکنان مجتمع ، هنگام عبور از دروازه ورودی توزیع گردید. نتایج حاصل از جمع آوری و تجزیه وتحلیل دادههای پرسش نامه ، حاکی از آن است که ارتباط بین تراکم و پایداری اجتماعی تحت تاثیر عواملی چون کمیت و کیفیت خدمات ارائه شده و همچنین عوامل غیرفیزیکی از جمله احساس امنیت و درک دوستی از مجتمع قرار می گیرد و با طراحی مناسب قابل ارتقا است .

تراکم ، عدالت اجتماعی ، عدالت زیست محیطی ، پایداری جامعه .