پژمان روستا - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری موسسه آموزش عالی دانا یاسوج ، یاسوج
علی اکبر حیدری - استادیار و عضو هیت علمی دانشگاه دولتی یاسوج ، یاسوج

اقامتگاههای بومی چند سالی است در روستاها و اطراف شهرهای بزرگ و دارای آثار تاریخی و طبیعی و دارای طبیعت شکل گرفته اند و سازمانهای متوالی از آنها حمایت می کنند از سویی نیز مشکلات شهرنشینی و فطرت طبیعت دوست آدمی او را به دامان طبیعت مناطق آرام می کشاند بنابراین این عامل فرصت خوبی است تا اسباب توسعه گردشگری و خدمات آن فراهم آید این پژوهش قصد دارد اقامتگاههای بومی را تجزیه و تحلیل کند حالا که روند شهری شدن به تدریج در حال افول است و الگوی شهر گریزی دیده می شود و از سوی ارزش و اهمیت زندگی سنتی یا بومی بیش از پیش نمایان شده است می بایست رسازی خدماتی فضاهای سنتی به گونه ای طراحی شود تا حضور گردشگران زمینه ای را برای توسعه اقتصادی اجتماعی آنها فراهم کند مطالعات میدانی کتابخانه نشان می دهد ارائه ندادن یا ارائه نامناسب خدمات اقامتی و رفاهی از مهمترین چالش های پیش روی گردشگری کشور به ویژه گردشگری سنتی و بومی است و مجموعه گردشگرا با مشکل مواجه کرده است در این میان تغییر نگرش مردم و درک اهمیت بیماری دلنواز سنتی و بومی زمینه ای را تا حد زیادی برای اقبال گردشگران و اقامتگاههای توریستی و بومی و استفاده از خانه های روستایی فراهم کرده است این عامل در کنار لزوم ارائه خدمات مناسب گردشگری در روستاها کاهش درآمدهای کشاورزی افزایش آگاهی جامعه روستایی از مزایای گردشگری و فضا را به سمت استفاده از خانه های قدیمی و سنتی سوق داده است به طوری که امروز شاهد مرمت و باز پیرایی خانه های روستایی و استفاده از آنها به منزله اقامتگاهها و واحد پذیرایی گردشگری هستیم هرچند ایجاد فدای اقامتی سنتی در سطح جهان از سابقه زیادی برخوردار است اقامتگاههای بومی اصلاحی از قطعه چند سال اخیر در سطح گردشگری روستایی کشور رایج شده است و یکی از مهمترین مولفه های توسعه گردشگری روستایی به شمار می آید بدون شک ایجاد و بسترسازی برای توسعه قامتگاههای بوم گردی در روستاها آثار اقتصادی اجتماعی زیست محیطی بسیاری را در پی خواهد داشت و از نتایج آن سراسر فضایی جغرافیای کشور را به اهرمند خواهد کرد امروز گردشگری بخش بزرگ اقتصادی در جهان شناخته شده صنعت و خدمات گردشگری را به احضاری اصلی برای کیفیت بالای زندگی تبدیل شده است این صنعت یکی از ابزارهایی است گردشگری در نواحی سنتی یا دارای سنت با الگوی خاص با توجه به قابلیت های هر مکان با روستا دارای الگوی متفاوتی از جمله گردشگری سبز گردشگری کشاورزی گردشگری فرهنگی گردشگری تاریخی بوم گردشگری گردشگری مزاری و گردشگری ماجراجویانه است و تاسیس اقامتگاه بومری در ایران سابقه چندان ندارد و دستورالعمل تشکیلات آن که همسو با اهداف توسعه پایدار جوامع محلی و طبیعی است شهر یاسوج از جمله شهرهایی است که پس از انقلاب اسلامی به شدت تحت تاثیر سیاست های دولت قرار گرفت و به ویژه از سال ۱۳۶۵ به بعد جمعیت یافته است و از آنجا که این شهر بر بستر زمین های کشاورزی و منابع بکر طبیعی قرار گرفته است با تاثیر پذیری از اقامت دولت بخش وصیت جنگل های پیرامون این شهر به ساخت و سازهای شهری اختصاص یافته است این راستا مقاله می کشد با بررسی نتایج اجتماعی اقتصادی ایجاد اقامتگاه بوم گردشگری توریستی یاسوج نیز استفاده درست از آنها علاوه بر پاسداشت ارزشهای معماری بومی و سنتی زمینه را برای توسعه سکونت های روستایی فراهم خواهد کرد.

اقامتگاه توریستی ، رویکرد احیا سنت بومی محلی ، شهر یاسوج