مهران هاشمی - کارشناسی مهندسی معماری، دانشکده شهید باهنر شیراز، شیراز،
زهره صحت - کارشناسی ارشد پژوهش هنر، موسسه آموزش عالی هنر شیراز، شیراز،

برای اولین بار رکما اژه انسانشناس فرانسوی از اصطلاح »نامکان« استفاده کرد. نامکان را ماحصل سوپرمدرنیته در تقابل با مکان قرار می دهد. مکان را رابطه مند، دارای تاریخ و هویت می داند که نامکان فاقد آن است . در مطالعه موردی شهرشیراز به نقش نامکانمارک اژه در شکل گیری فضاهای رهاشده، فضاهای بی دفاع و فضاهای گمشده پرداخته شد . روش پژوهش توصیفی -تحلیلی است . اطلاعات مورد نیاز آن به شیوه کتابخانه ای گردآوردی شد و سپس دادههای حاصل از این مرحله به روش کیفی با رویکرد تفسیری بر اساس دادههای تصویری مشاهدهای (عکس ) به روش نمونه گیری هدفمند از نامکانهای شهرشیراز مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت . بررسی عمیق دادههای تصویری مشاهدهای (عکس ها) و کدبندی آنها بر اساس مبانی نظری پژوهش به شیوه کدگذاری درون تصویر از نرم افزارMAXQDA برای استخراج معانی و مفاهیم درون عکس ها استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که در شهر شیراز نامکانها نمود بسیاری دارند. در نتیجه افراط در فضاهای معاصر شهرهای ایران از جمله شهر شیراز در سه مقوله فضا، مکان و مرجعیت فردی ه ک سه مولفه سوپرمدرنیته مارک اژه است خودنمایی میکند ماحصل آن شکل گیری و بسط فضاهای کمیت پذیر است . به طوری که تسلط ماشین و تکنولوژی باعث شکل گیری و گسترش فضاهای رهاشده، فضاهای بی دفاع و فضاهای گمشده در شهرهای معاصر ایران خصوصا شیراز شده است . نامکانها در فضاهای شهرهای معاصر پهنه و گستره شهر را دربرگرفته است و ماحصل این پهن شدگی ، زوال حیات شهر، پس زدگی تاریخ و هویت زدایی است .

مارک اژه، نامکان، شهر شیراز، فضاهای رهاشده، فضاهای بی دفاع، فضاهای گمشده