ماندانا هاشمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری،گرایش آمایش شهری
مصطفی طالشی - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستای ی، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور واحد تهران جنوب

شناخت ، اندازه گیری و بهبود کیفیت زندگی از اهداف عمده محققان، برنامه ریزان و دولت ها درچند دهه اخیر بوده است . این عرصه علمی و تحقیقاتی مورد توجه تعداد زیادی از رشته های علمی ، از جمله جامعه شناسی ، روان شناسی ، اقتصاد، علوم محیطی و علوم جغرافیایی ، پزشکی و... است . پژوهش حاضر نیز در همین راستا تلاش دارد تا سطح و ابعاد مختلف از کیفیت زندگی را در بخش مرکزی شهرستان نهبندان مورد شناخت و ارزیابی قرار دهد. پژوهش حاضر از نوع مطالعات »کاربردی « است و باتوجه به ماهیت موضوع و مولفه های مورد بررسی ، رویکرد حاکم بر آن، »توصیفی - تحلیلی « است . جامعه آماری پژوهش ساکنان شهر نهبندان و روستاییان بخش مرکزی شهرستان نهبندان می باشند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران در نواحی شهری وروستایی تعیین شد . اطلاعات جمع آوری شده با استفاه از نرم افزار SPSS مورد پردازش قرار گرفته است . جهت تحلیل داده ها از آزمون تی ، مدل vikor، ضریب همبستگی و رگرسیون استفاده شده است . نتایج تحقیق نشان دهنده سطح پایین کیفیت زندگی در بخش مرکزی شهرستان نهبندان می باشد. به گونه ای که میزان رضایت مندی شهروندان و همچنین روستاییان بخش مرکزی در اکثریت مولفه های سه بعد زیست محیطی ، اجتماعی و اقتصادی کمتر از عدد متوسط (۳) در آزمون T تک نمونه ای است . از سوی دیگر نتایج در روستاهای بخش مرکزی که نسبت به شهر نهبندان نیز وضعیت نامطلوب و ناپایدارتری دارند. همچنین نتایج تحقیق در بخش سطح بندی با استفاده از مدل ویکور در سطح شهر و روستا نشان دهنده تفاوت معنادار سطح کیفیت می باشد؛ که در این سطح بندی به ویژه در کیفیت زندگی روستایی در بخش مرکزی نهبندان اختلاف چشم گیری مشاهده می گردد.

تحلیل فضایی ، کیفیت زندگی ، شهرستان نهبندان، شهر، روستا