حامد دانشور - کارشناسی ارشد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
حسین کوهستانی - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
میر علی اصغر مختاری - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
افشین زهدی - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

کانه زایی سرب و روی توزلو در پهنه ای به طول حدود ۲۵۰ تا۳۰۰ متر و ضخامت حدود ۵۰ متر درون واحدهای آهکی سازند قم رخ داده است. سیمای اصلی کانه زایی به شکل رگه- رگچه ای و پرکننده فضاهای خالی است که کانه زایی به صورت رگه های باریتی سرب و روی دار و یا کانی های بروزن زاد (سروزیت و اسمیت زونیت) مشاهده می شود. کانی سازی در توزلو به پنج مرحله قابل تفکیک است. مرحله اول کانی زایی شامل کربنات زدایی سنگ میزبان آهکی است که با افزایش تخلخل و نفوذپذیری سنگ میزبان مشخص می شود. کانه زایی مرحله دوم شامل دولومیتی شدن سنگ میزبان آهکی همراه با اندکی پیریت است. مرحله سوم کانی زایی به صورت رگه- رگچه های باریتی و کلسیتی (کلسیت نسل دوم) سرب و روی دار است. کانی سازی مرحله چهارم دربردارنده رگچه های تاخیری کلسیتی (کلسیت نسل سوم) بوده و کانی زایی مرحله پنجم مربوط به فرایندهای برون زاد است. دگرسانی های موجود شامل کربنات زدایی، کربناتی ± سیلیسی، دولومیتی و کربناتی تاخیری هستند. گالن و پیریت همراه با اندکی اسفالریت، کانی های معدنی و کلسیت، باریت و کوارتز کانی های باطله است. اسمیت زونیت، سروزیت و گوتیت، در اثر فرایندهای برون زاد تشکیل شده اند. ساخت و بافت کانسنگ شامل انواع رگه- رگچه ای، برشی، دانه پراکنده، پرکننده فضای خالی، گل کلمی، کاکلی، جانشینی و بازماندی است. الگوی عناصر کمیاب خاکی بهنجارشده به کندریت برای نمونه های کانه دار و سنگ آهک های سالم و دگرسان شده مشابه است که می تواند بیانگر نقش عمده سنگ های میزبان در تمرکز عناصر کانه ساز باشد. این الگو برای نمونه های کانه دار مختلف تقریبا مشابه است که می تواند بیانگر تشکیل آنها از یک سامانه کانه زایی باشد. ویژگی های رخداد معدنی توزلو با کانسارهای اپی ترمال نوع سولفیداسیون حدواسط قابل مقایسه است.

کانه زایی سرب- روی, اپی ترمال سولفیداسیون حدواسط, سازند قم, توزلو, زنجان