سینا فروزش - عضو هیئت علمی گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم و تحقیقات
رضا عبادی جامخانه - دانشجوی دکتری، رشته تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران

باغ ایرانی از قدیمی ترین و مهم ترین باغ های جهان به شمار می رود. اصولا ایرانیان با تصوری که به واسطه دیدگاه های دینی شان از بهشت داشتند به خلق بهشت زمینی (باغ) در مناطق مختلف مبادرت نمودند که یکی از این مصادیق، بهشهر در ایالت تبرستان است. بهشهر، واقع در شرقی ترین منطقه استان مازندران، از سمت جنوب به کوه های البرز و بخش هزارجریب- که آن هم جزئی از بهشهر هست- محدود می شود. آب وهوای معتدل و مرطوب خزری بهشهر موجب توجه شاهان صفوی به باغ سازی در آن شد. مسئله تحقیق حاضر این است که مولفه های امنیتی باغهای تاریخی بهشهر در دوره صفویه تابع کدام متغیرها بوده اند؟ روش تحقیق در این مقاله، روش تاریخی (استقرائی) و شیوه نگارش و تدوین آن به صورت توصیفی – تحلیلی میباشد. استخراج اطلاعات و داده ها نیز به صورت کتابخانه ای صورت گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد عوامل اثرگذاری چون جریان رودخانهها و جوی های سطح شهر، خاک حاصلخیز، دمای مناسب، وجود انواع چشمهها و قناتها و نیز موقعیت راهبردی و دفاعی محدوده موردنظر موجب شد تا مهم ترین باغ های شش گانه بهشهر که عبارت بودند از: باغ های چهلستون، چشمه عمارت، خلوت، شمال، صاحب الزمان و تپه، در عصر صفوی و با دستور شاه عباس (۱۰۲۱ ه. ق) و جانشینانش احداث شوند. مجموعه باغ های مذکور با دیوارهای بلندی از یکدیگر جدا میشدند و هر یک برای ورود، دارای دروازه های مجزا بودند که امروزه اثری از آن ها باقی نیست.

امنیت, باغ های تاریخی, بهشهر, مازندران, صفوی