علی ولی پور - دانشجوی دکتری، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
خسرو عزیزی - استاد گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان
سجاد رحیمی مقدم - استادیار تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان

مطالعه حاضر به­منظور شبیه­سازی اثرات تغییر اقلیم بر محصول جو آبی در استان­های لرستان و همدان انجام شد. بدین­منظور، نه منطقه (الیگودرز، بروجرد، خرم­آباد، کوهدشت، پل­دختر، همدان، ملایر، نهاوند و کبودرآهنگ) در سطح استان­های مذکور انتخاب شدند. برای شبیه­سازی رشد و نمو محصول جو آبی از مدل APSIM-barley استفاده شد. ابتدا مدل APSIM-barley با­استفاده­از دو آزمایش مستقل مزرعه­ای، مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش اول در شهرستان خرم­آباد انجام شد که برای واسنجی مدل زراعی مورد استفاده قرار گرفت؛ در­حالی­که آزمایش دوم در شهرستان همدان برای اعتبارسنجی مدل به­کار برده شد. اقلیم آینده با­استفاده­از روش AgMIP تحت دو سناریوی RCP۴.۵ و RCP۸.۵ برای دوره ۲۰۷۰-۲۰۴۰ شبیه­سازی شد. نتایج اعتبارسنجی مدل نشان داد که مدل زراعی توانست عملکرد و بیوماس گیاه جو را با ریشه میانگین مربعات خطای نرمال­شده به­ترتیب به­میزان ۴/۱۶ و ۳/۱۳ درصد شبیه­سازی کند. همچنین نتایج نشان داد که عملکرد دانه جو به­طور میانگین در سراسر مناطق مورد بررسی تحت دو سناریوی RCP۴.۵ و RCP۸.۵ در دوره آینده به­ترتیب ۸/۳ و ۷/۵ درصد کاهش خواهد یافت. با­این­وجود در شهرستان پلدختر تحت سناریوهای RCP۴.۵ و RCP۸.۵ عملکرد دانه گیاه جو به­ترتیب ۳/۱ و ۸/۴ درصد افزایش پیدا کرد. بر اساس این نتایج، باید راهکارهای سازگاری در آینده برای جلوگیری از کاهش عملکرد محصول جو آبی در استان­های مورد بررسی در نظر گرفته شود.

سناریو RCP, عملکرد دانه, گیاه جو, AgMIP, مدل APSIM