زهرا علی محمدی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران. رایانامه: z.alimohammadi@ilam.ac.ir
حسن شیرزادی - نویسنده مسئول، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران. رایانامه: h.shirzadi@ilam.ac.ir
کامران طاهرپور - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران. رایانامه: k.taherpour@ilam.ac.ir
علی خطیب جو - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران. رایانامه: a.khatibjoo@ilam.ac.ir

در مطالعه حاضر تاثیر پودر گیاهان پونه کوهی ، رزماری و دارچین به عنوان جایگزین هایی برای آنتی بیوتیک ها، با استفاده از ۱۹۲ قطعه جوجه گوشتی یک روزه (خروس) در قالب طرح کاملا تصادفی با شش تیمار، چهار تکرار و هشت قطعه در هر تکرار بررسی شد. تیمارهای آزمایشی به شرح ذیل بودند: ۱- کنترل منفی (جیره پایه بدون افزودنی و بدون چالش کمپیلوباکتر ژژونی)؛ ۲- کنترل مثبت (جیره پایه بدون افزودنی، اما چالش یافته با کمپیلوباکتر ژژونی)؛ ۳- کنترل مثبت+ اریترومایسین (۵۵ میلی گرم در کیلوگرم)؛ ۴- کنترل مثبت+ پودر پونه کوهی ( سه گرم در کیلوگرم)؛ ۵-کنترل مثبت+ پودر رزماری (سه گرم در کیلوگرم) و ۶- کنترل مثبت+ پودر دارچین ( سه گرم در کیلوگرم). تمام جوجه ها به جز گروه کنترل منفی، از روز ۲۱ تا ۲۵ دوره پرورش روزی یک بار از طریق دهانی با cfu/mL۱۰۸×۲ از کشت زنده باکتری کمپیلوباکتر ژژونی چالش داده شدند. نتایج نشان داد چالش کمپیلوباکتر ژژونی ضمن تضعیف عملکرد در دوره رشد سبب افزایش کلونیزاسیون کمپیلوباکتر و کاهش شمار لاکتوباسیل ها در فضولات شد (۰۵/۰>p). چالش کمپیلوباکتر ژژونی هم چنین ضمن کاهش قابلیت هضم مواد آلی منجر به کاهش ارتفاع پرز، نسبت ارتفاع پرز به عمق کریپت و مساحت سطح پرز در ژژنوم شد (۰۵/۰>p). تمامی اثرات منفی ناشی از کمپیلوباکتر ژژونی توسط تیمارهای حاوی افزودنی تعدیل شد (۰۵/۰>p)، هرچند که تیمار حاوی دارچین در مقایسه با سایر افزودنی ها پتانسیل نسبتا پایین تری داشت. به طور کلی، می توان نتیجه گرفت که پونه کوهی و رزماری پتانسیل تخفیف اثرات پاتوژنیک کمپیلوباکتر ژژونی را دارند و می توانند به عنوان جایگزین های مناسبی برای آنتی بیوتیک ها در تغذیه جوجه های گوشتی مورداستفاده قرار گیرند.

جوجه گوشتی, عملکرد رشد, قابلیت هضم, مورفولوژی, میکروبیولوژی