مرضیه نوری - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
محمود سلوکی - گروه بیوتکنولوژی و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
عبدالرحمن رحیمیان بوگر - گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
مهدی آران - گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
زینب محکمی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، پژوهشکده کشاورزی، پژوهشگاه زابل، زابل، ایران

استبرق گیاهی دارویی و موثر در درمان سوء هاضمه، سرطان و تشنج است. در بررسی حاضر اثر همزیستی سه گونه مختلف قارچ میکوریزا با استبرق بر فیتوشیمی، فعالیت آنتی­اکسیدانی و جذب برخی کاتیون­ها مورد ارزیابی قرار گرفت. این پژوهش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار تلقیح با گونه­های Glomus intraradicese، G. fasiculatum وG. mosseae و عدم تلقیح (شاهد) در ۳ تکرار و بصورت گلدانی انجام شد. شاخص­های ارزیابی شده شامل؛ کلروفیل a، b و کارتنوئید، فنل، فلاونوئید، فعالیت آنتی­اکسیدانی، پروتئین و محتوای پتاسیم، فسفر و سدیم در شاخساره بود. آنالیز واریانس داده­ها نشان داد که همزیستی با گونه­های قارچ میکوریزا تاثیر معنی­داری (p ≤ ۰.۰۱) بر شاخص­های ارزیابی شده داشت. مقایسه میانگین­ها نشان داد که بیشترین مقدار کلروفیل a و کارتنوئید در همزیستی استبرق با گونه قارچ G. mossae، و بیشترین مقدار کلروفیل b در همزیستی با گونه­های قارچ G. fasiculatum و G. intraradicese بدست آمد. گونه G. fasiculatum  بیشترین تاثیر را در افزایش فنل و فعالیت آنتی­اکسیدانی داشت. بالاترین مقدار فلاونوئید در شرایط همزیستی با G. fasiculatum و G. intraradicese، و بیشترین مقدار پروتئین در شرایط همزیستی با G. fasiculatum و G. mossae بدست آمد. همزیستی با گونه G. intraradicese بطور معنی­داری باعث افزایش تجمع پتاسیم و فسفر در اندام رویشی استبرق شد، درحالی­که همزیستی با گونه G. mossae باعث افزایش معنی­دار سدیم شده است. بطور کلی نتایج پژوهش حاضر نشان داد که همزیستی استرق با گونه­های G. fasiculatum و G. intraradicese کارآمدتر از همزیستی با قارچ G. mossae بود.

اسانس, آنتی اکسیدان, تلقیح, عملکرد, متابولیت ثانویه