مائده مستقیمی - Student Research Committee, Faculty of Health, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran
فهیمه معینی - Student Research Committee, Faculty of Health, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran
محمدرضا هنرور - Health Management and Social Development Research Center, Faculty of Health, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran
امراله شریفی - Golestan Research Center of Gastroenterology and Hepatology, Faculty of Health, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran; AND Department of Nutrition and Food Hygiene, Nutrition Health Research Center, Faculty of Medicine, Hamadan University

سابقه و هدف: اختلال طیف اوتیسم (ASD) اختلالی عصبی رشدی است که با نقص در ارتباطات اجتماعی و الگوهای تکراری محدود رفتارها، علایق یا فعالیت هایی که بر توانایی ها و عملکردهای روانی اجتماعی در نوزادان و کودکان تاثیر می گذارد، مشخص می شود. در این مطالعه، ارتباط بین تغذیه و فرمولا (شیرخشک) در مقایسه با شیر مادر و نیز اشتغال و سطح تحصیلات والدین و خطر ابتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) بررسی شد. مواد و روش ها: در این مطالعه ی موردشاهدی، ۳۵ کودک ۶ تا ۱۲ساله ی ASD و ۷۰ کودک سالم که از نظر سن و جنس همسان بودند، وارد مطالعه شدند. اطلاعات دموگرافیک شامل سن، جنس، تغذیه ی پس از زایمان، اشتغال والدین و سطح تحصیلات والدین با همکاری والدین ثبت شد. یافته ها: بین دو گروه از نظر نوع شیر مصرفی پس از زایمان تفاوت آماری معنی داری وجود داشت (۰/۰۰۵=P). مصرف فرمولا توسط نوزاد به تنهایی یا همراه با شیر مادر و نیز اشتغال مادر، به ویژه در مشاغل دولتی، با خطر بالاتر بروز ASD مرتبط بود. در تجزیه وتحلیل رگرسیون لجستیک، اشتغال مادر با افزایش ۴/۰۶ برابری در شانس ابتلای کودک به اوتیسم همراه بود (۵/۰۶OR=)، (فاصله ی اطمینان= ۹۵ درصد)، (۲/۰۱ – ۱۲/۷۶؛ ۰/۰۰۱P=). نتایج قابل توجهی حتی پس از تعدیل برای نوع شیر مشاهده شد. هنگام طبقه بندی اشتغال مادر به دولتی یا آزاد، نسبت شانس ابتلا به اوتیسم فقط در کودکانی که مادر آن ها در مشاغل دولتی هستند، معنی دار بود. بین دو گروه از نظر سطح تحصیلات مادر، تفاوت آماری معنی داری وجود نداشت؛ اما سطح تحصیلات پدر بین گروه ها تفاوت معنی داری داشت. نتیجه گیری: این مطالعه شواهد بیشتری از اثر محافظتی احتمالی تغذیه ی انحصاری با شیر مادر در برابر ASD ارائه می دهد. علاوه بر این، به نظر می رسد که اشتغال مادر احتمالا به دلیل فاصله ی فیزیکی کودک و مادر، نقش قابل توجهی در خطر بروز ASD دارد.

Autism spectrum disorder, Breast feeding, Infant formula, Employment, Intellectual disability, اختلال طیف اوتیسم؛ شیر مادر؛ فرمولا؛ اشتغال؛ ناتوانی ذهنی