زهرا شیری یکتا - استادیار پژوهشکده چرخه سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، تهران،ایران
پریسا تاجرمحمدقزوینی - دانشیار پژوهشکده چرخه سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، تهران، ایران
شقایق نصر - استادیار بانک میکروارگانیسم ها، مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران، جهاد دانشگاهی، تهران، ایران
نرگس اسلامی - کارشناس ارشد بیوتکنولوژی میکروبی، دانشکده علوم و فناوریهای نوین زیستی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران
منصوره السادات حسینی - کارشناس ارشد میکروبیولوژی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه الزهراء(س)، ونک، تهران ، ایران

مقدمه: آلودگی فلزات سنگین به یکی از نگرانی های جهانی تبدیل شده است. انتشار گسترده آنها در محیط زیست، مشکلات بسیاری را برای انسان ها ایجاد کرده است؛ بنابراین، یافتن جاذب های جدید برای حذف این آلاینده ها از محیط زیست اهمیت به سزایی دارد.مواد و روشها: در این پژوهش زیست توده باکتری سیتروباکتر فروندی به مدت ۱۵ دقیقه در فشار ۵/۱ اتمسفر، در دمای ۱۲۱ درجه سانتی گراد در اتوکلاو تیمار حرارتی شد. پس از آن، پارامترهای دما، pH، غلظت اولیه اورانیوم و مقدار جاذب، با استفاده از روش سطح پاسخ در نرم افزار دیزاین اکسپرت بهینه شدند.نتایج: نتایج به دست آمده نشان دادند پارامترهای دما و مقدار جاذب بر فرایند جذب زیستی اورانیوم توسط باکتری سیتروباکتر فروندی تیمار شده بدون تاثیر هستند ( > p-value۰۵/۰). در مقابل، غلظت اولیه اورانیوم و pH بر فرایند جذب زیستی اورانیوم تاثیرگذار هستند (۰۵/۰>p-value ). با افزایش غلظت اولیه اورانیوم از ۱۰ میلی گرم بر لیتر تا ۵/۷۷ میلی گرم بر لیتر میزان حذف از ۵/۶۶ درصد به ۹۲/۹۹ درصد افزایش می یابد. سپس با افزایش غلظت اولیه اورانیوم از ۵/۷۷ میلی گرم بر لیتر تا ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر میزان حذف به ۳۴/۹۷ درصد کاهش می یابد. همچنین نتایج نشان دادند با افزایش pH از ۲ تا ۵ میزان حذف از ۸۲/۹۶ درصد به ۰۱/۷۹ درصد کاهش یافته است.بحث و نتیجهگیری: نتایج نشان دادند مدل پیشنهادشده توسط نرم افزار دیزاین اکسپرت به خوبی رفتار فرایند را پیش بینی کرده است و جذب زیستی در ۸۹/۲pH ، غلظت اولیه اورانیوم ۷۱/۵۳ میلی گرم بر لیتر، دمای ۹۲/۲۸ درجه سانتی گراد و مقدار جاذب ۸۴/۱۹ گرم بر لیتر بهینه می شود که برابر با حذف تقریبا ۹۹/۹۹ درصد اورانیوم از محیط آلوده است.

جاذب زیستی, پیش تیمار حرارتی, سیتروباکتر فروندی, اورانیوم, بهینه سازی, دیزاین اکسپرت