سارا نیکمردنمین - پژوهشگر شهرسازی دوره دکتری، دانشگاه گیلان

برنامه ریزی شهری در ایران با مسائل و مشکلات بسیاری روبه رو است، این مسائل در درازمدت تبدیل به چالش هایی شده اند که کارآمدی برنامه ریزی شهری را با ابهام روبه رو کرده اند، همین شرایط این ضرورت را ایجاد کرده است که به مرور ریشه های بروز این ناکارآمدی توجه شود. از سوی دیگر مباحث فرهنگی و واژگانی همچون فرهنگ برنامه ریزی در دهه های اخیر به عنوان راهگشای بسیاری از مسائل مربوط به برنامه ریزی و شهرسازی مطرح شده اند، لذا در این نوشتار، با هدف بررسی علل بروز ناکارآمدی نظام برنامه ریزی شهری ایران، و با تکیه بر تاثیرگذاری فرهنگ بر برنامه ریزی، مروری بر ادبیات مرتبط با فرهنگ برنامه ریزی صورت گرفته است. پس از مرور ادبی و بازشناسی ریشه های فرهنگ برنامه ریزی، با اشاره ای مختصر به ساختار نظام برنامه ریزی ایران، به مرور ویژگی های جامعه شناختی ایرانیان و به تبع آن، برنامه ریزان و مدیران شهری ایران پرداخته شده است. در نهایت با معادل سازی مشکلات موجود در میان برنامه ریزان شهری و ویژگی های جامعه شناختی ایرانیان، نتایجی مبنی بر لزوم وقوع تحول و چرخش فرهنگی به دست آمده است و با ارائه پیشنهاداتی در زمینه ایجاد تغییرات مثبت در فرهنگ برنامه ریزی بحث به پایان رسیده است.

فرهنگ برنامه ریزی، محیط برنامه ریزی، ساختار برنامه ریزی، چرخش فرهنگی