تارا منوچهری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان
اردلان افلاکی - استادیار،عضو هیات علمی گروه معماری و هنر دانشگاه گیلان

یکی از مسئله های مهم در عصر حاضر، بحران انرژی و تلاش برای حفظ منابع آن می باشد که از طرفی مصرف بی رویه انرژی در جهان نگرانی هایی را در باب فرسودگی منابع انرژی، اثرات زیست محیطی سنگین همچون، کاهش لایه اوزون، تغییرات آب و هوایی و آلودگی هوا بوجود آورده است. در این میان سهم ساختمان ها در میزان مصرف انرژی به ۴۰درصد در کشورهای توسعه یافته رسیده است، لذا با توجه به رشد جمعیت در شهرها و به دنبال آن میزان تقاضا برای خدمات ساختمانی و سطح آسایشی روند صعودی تقاضا برای منابع انرژی بالاتر از حد معمول است. عمدتا راهکارهای کنترل و بهینه کردن میزان مصرف انرژی در دو دسته فعال و غیر فعال طبقه بندی می شود. با توجه به اینکه عموم ساختمان های ایران به دلیل بی توجهی به استانداردهای اقلیمی و تلاش برای آسایش حرارتی کاربران در فضای داخلی ساختمان ها با معضل مواجهه است، صنعت ساختمان موجب مصرف انرژی بالا و به دنبال آن صدمات جبران ناپذیر به محیط زیست می شود. پژوهش پیش رو با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از مفاهیم نظری و با استناد به کتب و مقالات داخلی و خارجی داده ها را مورد ارزیابی و تحلیل قرار داده است و به راه حل های غیرفعال در جهت محافظت ساختمان ها از تابش خورشیدی در آب و هوای گرم و خشک پرداخته است. بررسی و تحلیل یافته ها حاکی از آن است که با استفاده از راهکارهای غیرفعال که شامل پنج مولفه، سایه اندازی، جهت گیری ساختمان ها، محوطه سازی، عایق حرارتی و طراحی بهینه پنجره ها و بازشوها، می توان به نتایج مطلوبی در کنترل میزان تابش دریافتی ساختمان ها و محیط زیست در شهرهای با اقلیم گرم و خشک دست یافت.

راهکارهای غیرفعال، مصرف انرژی، سایبان خورشیدی، اقلیم گرم و خشک