تینا مهدوی نژاد - میکروبیولوژی
ستایش شاهین فر - میکروبیولوژی
غلامرضا نادری - هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
ابراهیم فراهانی - هیات علمی مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی استان تهران

به منظور بهبود حاصلخیزی خاک و بررسی تاثیر کودهای مختلف بر عملکرد و اسانس گیاه دارویی مرزه Satureja hortensis L.، تحقیقی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با ۹ تیمار در سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل کودهای شیمیایی (N۱۵۰P۱۲۰K و ۱۵۰ N۱۰۰P۸۰K۱۰۰ ،N۵۰P۴۰K۵۰) کود دامی ۱۰،۳۰ و ۵۰ تن در هکتار و کود بیولوژیک (کود نیتروکسین و بارور ۲) و تیمار شاهد بود. نتایج تجزیه مرکب داده ها نشان داد که تاثیر تیمارهای مختلفحاصلخیزی بر طول ریشه، ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، درصد اسانس اندام هوایی، عملکرد بیوماس و عملکرد اسانس، در سطح ۱% معنی دار بود. مقایسه میانگین ها نشان داد که در مقایسه با تیمار شاهد، بیشترین افزایش ارتفاع بوته ۶۲/۴۸% تعداد شاخه های فرعی ۶۹/۲۷% ، درصد اسانس ۳/۸۸% و عملکرد بیولوژیک ۶۲/۴۸% به تیمار N۱۰۰P۸۰K۱۰۰ تعلق داشت و تیمار کاربرد ۳۰ تن کود دامی در هکتار بیشترین افزایش عملکرد اسانس ۷۲/۷% را داشت. افزایش عملکرد اسانس در تیمارهای کود نیتروکسین و بارور ۲ به ترتیب ۲۱/۱۳% و ۲۶/۰۵% بود که با شاهد اختلاف معنیدار داشتند. بین تیمارهای N۱۰۰P۸۰K۱۰۰ و کاربرد ۳۰ تن کود دامی ازلحاظ عملکرد بیولوژیک و عملکرد اسانس گیاه مرزه اختلاف معنیدار مشاهده نشد؛ بنابراین کاربرد کود دامی به مقدار ۳۰ تن در هکتار به عنوان جایگزین مصرف کود شیمیایی NPK توصیه می گردد و همچنین در زراعت ارگانیک گیاه مرزه به منظور جبران کاهش عملکرد اسانس حاصل از عدم مصرف کود شیمیایی، میتوانکودهای بیولوژیک بارور ۲ و نیتروکسین را توصیه نمود.

ارتفاع بوته، اسانس، بارور ۲، بیوماس، عملکرد، نیتروکسین