راویه قاسمی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آبخیزداری ، گروه مرتع و آبخیزداری ، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی ، دانشگاه محقق اردبیلی ، اردبیل ایران
زینب حزباوی - دانشیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل ایران،
محمد گلشن - دکتری علوم و مهندسی آبخیزدار ی

جوامع آبخیز (عشایر، جوامع ساحلی ، کشاورزان، دامداران و غیره) در معرض عوامل تنش زای متعددی از جمله تغییر اقلیم ، بلایای طبیعی و انسانی مرتبط با معیشت انسانی ، روند افزایش زنانه شدن شغل کشاورزی در نتیجه مهاجرت مردان برای کار هستند. بر همین اساس، داشتن یک دیدگاه جامع در خصوص وضعیت آسیب پذیری این جوامع از الزامات هر گونه برنامه مدیریتی و حفاظتی است . در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف تبیین مفهوم آسیب پذیری معیشتی و شاخص آسیب پذیری معیشت (LVI) انجام شده است . چارچوب ارزیابی آسیب پذیری معیشت (LVA) ابزاری برای بهبود درک ما از معیشت ، به ویژه معیشت مردم فقیر است . این نوع ارزیابی با توسعه شاخص آسیب پذیری معیشت (LVI)، عوامل اصلی موثر بر معیشت مردم و روابط معمول بین آنها را مورد بررسی قرار می دهد. می توان از آن در برنامه ریزی فعالیت های توسعه جدید و در ارزیابی سهم فعالیت های موجود در پایداری معیشت استفاده نمود. به طور خاص، این چارچوب چک لیستی از مسائل مهم را ارائه می دهد، راه ارتباط این مسائل را به یک دیگر ترسیم می کند و توجه را به تاثیرات و فرآیندهای اصلی جلب می کند. این چارچوب روی افراد متمرکز بوده و هدف آن کمک به ذی نفعان با دیدگاههای مختلف برای شرکت در بحث های ساختاریافته و منسجم در مورد عوامل متعددی است که بر معیشت ، اهمیت نسبی آنها و نحوه تعامل آنها تاثیر می گذارد، است . نتایج حاصل از پژوهش حاضر در شناسایی دادههای ورودی مناسب برای حمایت از معیشت آبخیزنشینان کاربرد دارد.

ارزیابی شاخص محور، بلایا، تابآوری ، سازگاری ، کاهش ریسک