فرشته بصیری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
محمدمهدی گودرزی سروش - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

انجام فعالیت های گردشگری که مشاغل گوناگونی را هم به دنبال دارد در هر کشوری به عنوان بخشی از فعالیت های اقتصادی، درکنار بخش های صنعت وکشاورزی موجب رونق و پیشرفت اجتماعی اقتصادی آن کشور می گردد به خصوص کشور ایران ، که با ویژگی های طبیعی خاص برای شیفتگان اکوتوریسم ، بسیار مستعد در زمینه جذب گردشگران طبیعی در سطح بین المللی به شمار می آید . باید توجه داشته باشیم که نعمت اکوتوریسم علاوه بر پدید آوردن هزاران شغل تازه ، بهره برداری ناپایدار از عرصههای منابع طبیعی کشور را ، به بهره برداری پایدار از منابع مزبور تبدیل می کند. اکوتوریسم وسیله ای برای تحقق اهداف پایداریتوسعه می باشد، زیرا راهکارهای مشابهی را برای رفع مشکلات فعلی ارائه می دهد. به طوری که از میان انواع توریسم، اکوتوریسم از سایر انواع، با توسعه پایدار همخوانی و سازگاری بیشتری دارد.توسعه گردشگری و بخصوص توسعه پایدار طبیعت گردی در شهر تویسرکان به لحاظ وجود عناصر و جاذبه های طبیعی و فرهنگی امری امکان پذیر و قابل اجرا است، اما بدون شناخت و ارزیابی پتانسیل ها ی بالقوه و بالفعل در هر منطقه امکان برنامه ریزی وپیش بینی وجود نخواهد داشت. با توجه به این که در زمینه گردشگری شهر تویسرکان، علی رغم داشتن توان های مناسب وگوناگون اکوتوریستی، هیچگونه طرح، نقشه، برنامه و اعتباری آنچنان که شایسته است در نظر گرفته نشده است ، در این مقاله ابتدا در بخش مبانی نظری به مباحث اکوتوریسم و گردشگری ، توسعه پایدار و روابط بین اکوتوریسم و توسعه ی پایدار و...پرداختهشده است و درادامه ویژگی های اکولوژیکی شهر مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفته و سپس به ارائه قابلیت های توسعهگردشگری آن بر اساس مدل SWOT پرداخته شده است . روش کار در این پژوهش به صورت روش کتابخانه ای و روش میدانی می باشد که در روش کتابخانه ای به کلیه ی کتابها، رساله ها، پایان نامه ها، فصل نامه ها ،جراید ، نقشه ها ، سایت های اینترنتیو... مراجعه شده و در روش میدانی با مراجعه به منطقه ی مورد مطالعه ، با تهیه ی عکس ، اخذ اطلاعات از اهالی و مسئولین ،مصاحبه و مشاهده ،آمار و اطلاعات مورد نیاز جمع آوری گردیده است. در این مقاله در راستای دستیابی به توسعه صنعت گردشگری و اکوتوریسم شهر مورد مطالعه ،پتانسیل ها و محدودیت ها مورد بررسی قرار گرفته و استراتژی های مورد نظر برایصنعت اکوتوریسم و توسعه پایدار منطقه معین شده است ، که از تجزیه و تحلیل های به دست آمده چنین نتیجه گرفته شد کهوجود جاذبه های اکوتوریستی بکر و دست نخورده زمینه را برای توسعه گردشگری در شهر تویسرکان فراهم می کند و ایجاد پایگاه اطلاعاتی در رابطه با جاذبه های اکوتوریستی منطقه و گسترش آموزش همگانی در رابطه با فعالیت های اکوتوریستی زمینه رابرای صیانت از جاذبه ها فراهم می نماید به طوری که تجدید نظر در رابطه با توزیع نیروی انسانی متخصص در زمینه گردشگری در سطح شهرستان الزامی می باشد.در این مقاله سعی بر این است که چارچوبی علمی اصولی و منطقی به برنامه ریزان ، دست اندرکاران و متخصصان صنعت جهانگردی در سطوح محلی ،منطقه ای و ملی ارائه گردد و سبب بهره برداری در فرآیند برنامه ریزی و اصول توسعه ی پایدار شود.

اکوتوریسم، توسعه ی پایدار،ارزشهای اکوتوریستی،مدل SWOT