افشین مجاهد - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی میبد- مدرس دانشگاه آزاد اسلامی یزد و دانشگاه دارالعلم- وکیل دادگستری

از جمله مسائل جدید در قوانین و مقررات کشورها حقوق مالکیت معنوی می باشد که قلمرو وسیعی از زندگی فردی و اجتماعی و جنبه های اقتصادی زندگی بشر را پوشش می دهد. امروزه با توجه به گسترش ارتباطات در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی به ویژه از طریق شبکه جهانی اینترنت و قابلیت دسترسی سریع و آسان به تمامی اطلاعات و امکان سوء استفاده برخی افراد از آثار و دستاوردهای دیگران بر اهمیت حفظ این نوع مالکیت و اعتبار آن افزوده شده است. حقوق مالکیت معنوی مفهوم حقوقی نوینی است که از فعالیت ها و محصولات فکری در زمینه های تجاری، علمی، ادبی و هنری حمایت می کند و شامل مالکیت صنعتی و مالکیت ادبی و هنری است. در مالکیت صنعتی عمدتا حق اختراع، علائم صنعتی و تجارتی، طرح های صنعتی و نشانه های جغرافیایی مطرح می شود و در مالکیت ادبی و هنری، حقوق مولفان، منصفان، هنرمندان و پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای و حقوق جانبی مربوط به کپی رایت که شامل آثار دیداری و شنیداری است مورد بررسی قرار می گیرد. در حقوق فرانسه قانون ۱۱ مارس ۱۹۵۷ میلادی، حقوق مالکیت معنوی را چنین تعریف کرده که پدیدآورنده یک اثر فکری نسبت به این اثر در نتیجه ابداع خود دارای یک حق مالکیت غیرمادی، انحصاری و قابل استناد در برابر همه است. همچنین پدیدآورنده در طول حیات خود از حق انحصاری و بهره برداری از اثر خود به هر شکل برخوردار بوده و می تواند از منافع مادی آن بهره مند شود. در اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و مدنی و سیاسی بهره مندی از منافع مادی و معنوی و لزوم اتخاذ تدابیر مناسب توسط دولت ها جهت تامین، حفظ، توسعه و ترویج آثار ادبی و هنری مورد تاکید قرار گرفته و برگزاری چندین کنوانسیون جهانی و منطقه ای در این رابطه گویای توجه جهانی نسبت به این موضوع است.

مالکیت معنوی، مالکیت فکری، حقوق ایران، حقوق فرانسه، حقوق بین الملل