فروز جلیلی نیا - دانشجوی دکتری برنامه درسی، گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران
پروین احمدی - دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران
پروین صمدی - دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

هدف: یکی از رویکردهای برنامه درسی که در نیم قرن اخیر تداوم داشته و به طور روزافزون در سرتاسر جهان رو به گسترش است، برنامه درسی مساله محور است. هدف از این پژوهش طراحی الگوی برنامه درسی مساله محور با رویکرد زیبایی شناسی است؛ زیرا حوزه هنر و برنامه درسی آن قدر به هم نزدیک است که برخی از متفکران، هنر و زیبایی شناسی را شالوده تعلیم و تربیت می دانند.مواد و روش ها: روش پژوهش کیفی است. جامعه پژوهش، منابع مکتوب دو رشته مطالعات برنامه درسی و زیبایی شناسی و روش نمونه گیری زنجیره ای بود. گردآوری داده ها و مولفه ها به صورت تحلیل محتوای کیفی، استخراج و کدگذاری شدند. پس از ارائه الگوی پیشنهادی که تبیین نمود چگونه می توان مولفه های زیبایی شناسی و هنر را در برنامه درسی مساله محور گنجاند، در گام آخر پژوهش، الگوی پیشنهادی به وسیله ۱۴ نفر از متخصصان برنامه درسی اعتبار یابی شد. برای تعیین و اولویت بندی مقوله ها نیز از میانگین استفاده شد.بحث و نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان داد عناصر چهارگانه ی برنامه درسی مساله محور مبتنی بر رویکرد زیبایی شناس دارای مقوله ها و مولفه های زیر است: ۱- مقولات در بعد هدف (اهداف فراشناختی- هدف گذاری باز)، ۲- در بعد محتوا (بازنمایی های هنری مساله- زمینه سازی هنری مساله - منابع متعدد برای پشتیانی مساله)، ۳- در بعد راهبردهای یاددهی- یادگیری (روش های چند حسی و چند مهارتی- فعالیت محوری دانش آموز- فضاسازی کالبدی هنری) و ۴- در بعد ارزشیابی (ارزشیابی باز- ارزشیابی همه جانبه و کل نگر) شناسایی شدند. در این پژوهش که برای اولین بار درصدد تلفیق و همپوشانی برنامه درسی مساله محور با رویکرد زیبایی شناسی است، نشان داد هنر و زیبایی شناسی می توانند برای برنامه درسی مساله محور مولفه های اثربخشی ارائه نمایند که در این پژوهش همه آن ها بر اساس دیدگاه خبرگان برای ارائه ی الگو مناسب تشخیص داده شدند.

برنامه درسی مساله محور, دوره ابتدایی, طراحی برنامه درسی, هنر و زیبایی شناسی