سعید محتشم نیا - علوم و تحقیقات تهران
حسین قره داغی - عضو هیئت علمی تمام وقت واحد ارسنجان

مقدمه: یکی از مهمترین شکل های صنعت گردشگری، گردشگری طبیعی است. استان فارس به دلیل برخورداری از پتانسیل بالای گردشگری همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است. شهرستان ارسنجان با برخورداری از جنبه های گردشگری طبیعی و تاریخی از این امر مستثنی نبوده و هدف تحقیق حاضر تعیین پهنه های مناسب فعالیت های گردشگری درسطح شهرستان با تلفیق مدل اکولوژیکی مخدوم (۱۳۸۴) و سامانه اطلاعات جغرافیایی می باشد. مواد و روش ها: منطقه مورد مطالعه محدوده شهرستان ارسنجان در شمال شرقی استان فارس به مساحت ۱۴۳۹ هکتار و تحقیق حاضر براساس مدل اکولوژیکی توسعه کاربری اکوتوریسم پیشنهادی مخدوم در قالب ارزیابی توان اکولوژیک شامل سه بخش شناسایی منابع اکولوژیکی، تجزیه و تحلیل و جمع بندی منابع و درنهایت ارزیابی توان اکولوژیکی با استفاده از GIS انجام شد . نتایج و بحث: نتایج تحقیق نشان داد با توجه به متغیرهای پیشنهادی در مدل مخدوم و اعمال تغییرات مورد نیاز، سه متغیر شیب، تراکم و درصد پوشش گیاهی در طبقه بندی شهرستان ارسنجان به سه طبقه مستعد (طبقه یک)، نیمه مستعد (طبقه دو) و طبقه نامناسب تاثیر گذار بوده اند. نتیجه گیری: با توجه به محدودیت های شهرستان در بخش شیب و پوشش گیاهی نتایج تحقیق نشان داد تفرج گسترده یک بالاترین و تفرج متمرکز طبقه یک کمترین میزان مساحت را در شهرستان به خود اختصاص داده است. وجود رخساره های توده و برون زدگی سنگی در محدوده شهرستان مانع بزرگی برای توسعه گردشگری است و کوهستان های منطقه تنها برای گردشگران ورزشی قابل استفاده است. گستردگی جنگل های ایران تورانی در محدوده شهرستان که آخرین لکه های جنگل های خشک خارج شمال و وجود رشته قنات های جاری در آن موجب شده تا تفرج متمرکز کمترین میزان مساحت و تفرج گسترده بیشترین سهم خود از گردشگری را به خود اختصاص دهد. بر این اساس با توجه به موقعیت شهرستان در جاده مواصلاتی به شرق کشور و نزدیکی به جاده شیراز – تهران و مجاورت با آثار تاریخی نظیر پاسارگاد، نقش رستم و تخت جمشید در کنار آثار پراکنده تاریخی در محدوده شهرستان پیشنهاد می شود با اعمال مدیریت صحیح و استقرار مراکز رفاهی در عرصه های بکر منابع طبیعی و حمایت بخش خصوصی در راستای توسعه اقامتگاه های بوم گردی و تلاش در راستای توسعه گردشگری ورزشی بخصوص ورزش های آبی در سال های ترسالی در تالاب طشک اقدام گردد.

مکان یابی، اکوتوریسم، سامانه اطلاعات جغرافیایی، ارسنجان.