زیبا توکلی مقدم - کارشناسی ارشد مهندسی معماری، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب، ایران
پیمان نقی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، گروه معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

بادگیر یکی از اجزای بناهای بومی ایران در اقلیم گرم و خشک و گرم و مرطوب ایران بوده است و به عنوان یکی از شاهکارهای معماری ایرانی محسوب می شود. در مباحث جدید معماری بادوام سعی بر کاهش اثرات منفی معماری جدید بر محیط زیست است . پیشینیان ما با اجرای تکنیک ساخت بادگیر، به خوبی از جریان های خام و کنترل نشده باد استفاده کرده اند. باد را کنترل کردند و آن را ملایم کردند، گرد و غبار را زدودند و تهویه مطبوع ملایمی ایجاد کردند که نشان دهنده ثبات زیست محیطی گذشته معماری ایرانی است . استفاده از بادگیر از سال ها پیش در ایران مرسوم شده بود. بدون وابستگی به هیچ نوع انرژی و بدون بهره برداری از وسایل تاسیساتی ، سرمای اماکن مسکونی را تامین می کند. این موضوع در مورد ایجاد پایداری در محیط هایی که انسان در آن زندگی می کند نیز همین موضوع است . در این پژوهش ، قابلیت ها و محدودیت های استفاده از بادگیر در شهرهای کویر نمک ایران در عصر امروز برای دستیابی به معیارهایی از نظر کمی و کیفی برای افزایش بادگیر مورد بررسی قرار گرفت . تا زمینه لازم برای استفاده کارآمدتر از آن فراهم شود. این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی است . جامعه آماری این پژوهش شامل اساتید دانشگاه و متولیان معماری در ایران می باشد. ۳۰ نفر از آنها مستقیما مورد بازجویی قرار گرفتند. پس از جمع آوری داده های پیمایشی از طریق پرسشنامه ، روابط بین متغیرهای پژوهش با استفاده از تکنیک swot مورد آزمون قرار گرفت . نتایج به دست آمده حاکی از یک بادگیر برای رفع نقاط ضعف تله های هوایی قبلی موازی با نیاز امروزی است . بیانگر آن است که با ایجاد تغییراتی در آن متناسب با نیاز امروزی کاربران و به منظور افزایش کارایی آن، بازدهی مجدد به بادگیرها ایجاد می شود، شرایط دستیابی به بخش هایی از یک معماری پایدار را فراهم می کند.

مسکونی ، ایران، معماری ، اقلیم گرم و خشک و گرم و مرطوب، کویر، بادگیر