سیدکمال هاشمی - دکترای معماری منظر، گروه معماری، مدرس موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی – غیر دولتی رشدیه تبریز
موسی امینی - دانشجوی کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی – غیر دولتی رشدیه تبریز
خشایار احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی – غیر دولتی رشدیه تبریز

زورخانه یکی از بناهای فرهنگی - ورزشی و اصیل در معماری ایران است که موجب تربیت و رشد پهلوانان بسیاری بوده است . پهلوانانی که با اخلاق خود سبب ارتقاء سطح فرهنگی - اخلاقی جامعه بوده اند. در بطن کالبد معماری زورخانه ها نمادها و نشانه هایی در طراحی ورودی نهفته است که باعث افزایش نمادین ارزش های فرهنگی بناهای تاریخی و افراد جامعه است . معماری این بنای خاص، در تاریخ معماری ایران به دلیل بسیاری مورد بی توجهی قرار گرفته است . پس از انقلاب و جنگ تحمیلی بار دیگر، توجه به ورزش زورخانه ای و کالبد زورخانه ها بیشتر شده است . این پژوهش در راستای تاثیر فرهنگ و ارزش معماری ایرانی بر هویت شکل گیری ورودی زورخانه مطرح می شود و به دنبال یافتن پاسخی برای پرسش »نمادها و نشانه ها در طراحی ورودی زورخانه چه ویژگی های رفتاری را در پهلوانان به وجود می آورند؟« می باشد.فرهنگ یک جامعه متاثر از اخلاق، ارزش، هویت و رفتار افراد آن جامعه است . تواضع ، ساده زیستی و توجه به قشر کم در آمد، دینداری ، توجه به سنت و بازگشت به اصل خویش ، نظم و عدالت ، احترام به بزرگتر، جنگجویی ، دفاع از مظلوم، وحدت، فضیلت جویی و مهمان نوازی را می توان به عنوان خصایل اخلاقی متاثر از نمادها و نشانه های کالبد زورخانه ذکر کرد. موفقیت و پایداری یک فرهنگ مبتنی بر دارا بودن یک زبان فرمی معتبر نیز هست . فرم ها به عنوان علائم بصری برای بیان یک مفهوم معنایی علائمی هستند قابل تعبیر . زبان فرمی مجموعه مفاهیم این علامات است و نشان دهنده محتوای معنوی یک فرهنگ تغییر سریع زبان فرمی به هر دلیلی که باشد به معنی فقیر تر شدن آن فرهنگ است .اولین عنصر اصلی کالبد زورخانه ، ورودی است . در سده های اول ورود اسلام به ایران به دلیل مخالفت اعراب با ورزش های باستانی ، ورودی این بنای تاریخی و فرهنگی به اجبار پایین تر در نظر گرفته می شد تا از دید ماموران حکومتی دور بماند. اما به مرور زمان با تلفیق فرهنگ و ارزش های ایرانی این اجبار به عنوان نماد و هویت فرهنگی شناخته شد و با توجه به مولفه های فروتنی و تواضع و آداب و رسوم پهلوانی و... به عنوان نماد در طراحی ورودی بکارگرفته شد.

ورودی زورخانه ، ارزش های فرهنگی ، معماری ایرانی ، هویت .