سیدضیا حسینی - دکتری معماری گرایش مدیریت پروژه وساخت از دانشگاه تهران، مشاور اسبق وزارت شهرسازی، طراح قصر ریاست جمهوری پغمان و ۲۵ پروژه ملی وبین المللی در افغانستان، ایران، کانادا و دیگر کشورها
صدیقه حسینی

معماری یعنی روح و معنا و زندگی بدون آن مفهومی نخواهد داشت . معماری پیرامون ما را فرا گرفته است . ارتباط آن با نیازهای ضروری و همه روزه بیانگر تاثیرات عمیق و دقیق آن بر روش زندگی ماست . سبک های معماری و روش های آن بسته به زمان، مکان و ضروریات اجتماعی بسیار متنوع است .سبک در عام ترین معنا عبارت از الگوها یا صفات متمایز و مشخص اثر یا آثار است که کاملا وابسته به صورت اثر هنری است و سبک شناسی ، روشی برای دسته بندی آثار در یک زمینه مقرر بر مبنای تشابهات شکلی آنان است . با آنکه در حوزه هنر و معماری جهان سبک شناسی موضوع مهمی است اما به دلیل گستردگی و تنوع در تعاریف و کارکردهای آن اتفاق نظری مشخص بین پژوهشگران برسر آن وجود ندارد. در افغانستان تا کنون هیچ تحقیق یا کتابی راجه به سبک های معماری و همچنین سبک شناسی و تقسیم بندی این شیوه های معماری نوشته نشده است . ، هرچند حدود نیم قرن است که این مفهوموارد مباحث علمی حوزه معماری گشته است .این مقاله سعی نموده با بررسی معماری در افغانستان در دو بخش قبل از اسلام و بعد از اسلام و بررسی معماری سرزمین بزرگ خراسان و به خصوص کشور فعلی افغانستان مفهوم سبک شناسی معماری در این کشور را تبیین نماید و برای اولین بار در تاریخ کشور افغانستان شیوه ها و سبک های معماری کشور افغانستان را تقسیم بندی نموده است . بدین منظور، ابتدا به شناسایی انواع و ویژگی های روشهای تحقیق در حوزه معماری پرداخته شده است و برای انتخاب روش و رویکرد مناسب ، پس از شناسایی نوع مساله تحقیق ، به تبارشناسی آن پرداخته و آنگاه با توجه به اهداف ، روش و رویکردی را برگزیده است . همچنین به دلیل عدم وجود منابع این تحقیقات ظرف مدت شش سال با حضور مویلف در سی استان افغانستان صورت گرفته است . روش تحقیق این مقاله از نوع تحلیل محتوا بوده تعاریف نظری و عملیاتی سبک شناسی بررسی شدهاست . این پژوهش را میتوان از نوع نظری و کاربردی دانست .

انسان، تمدن، سبک های معماری افغانستان، معماری اسلامی ، قصر پغمان، معماری