اکرم عباسپور - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز
سعید علیزاده - کارشناس ارشد سازه های آبی ، گروه مهندسی آب، دانشگاه تبریز

سرریزهای جانبی که به عنوان سرریز کناری هم شناخته می شوند، یکی از متداولترین سازههای هیدرولیکی جهت انحراف و کنترل جریان در کانالهای کشاورزی ، شبکه های زهکشی ، سیستم های تصفیه آب و فاضلاب به کار گرفته می -شوند. سرریزهای جانبی معمولا به شکل های هندسی مختلف از جمله مستطیلی ، قوسی ، ذوزنقه ای و مثلثی ساخته می شوند. . در این تحقیق به صورت عددی مشخصات هیدرولیکی جریان شامل دبی جریان، پروفیل سطح آب و بردارهای سرعت مورد بررسی قرار گرفت . نتایج نشان داد نرم افزار فلوئنت قادر به شبیه سازی جریان بر روی سرریز جانبی مثلثی دو سیکل با دقت قابل قبولی می باشد، به طوری که مقادیر شبیه سازی شده با دادههای آزمایشگاهی تطابق مناسبی داشته و میزان خطا با کاهش عدد فرود کم تر می شود. نتایج مربوط به پروفیل سطح آب نشان داد که در سرریز جانبی مثلثی دو سیکل کم ترین ارتفاع آب در نزدیک لبه ابتدایی تاج سرریز مشاهده شد. نتایج حاصل بیانگر آن بود که سرعت جریان در راستای طولی کانال اصلی (Vx) با نزدیک شدن به ابتدای سرریز جانبی افزایش یافته و در نزدیکی لبه ابتدایی سرریز جانبی بیش ترین مقدار خود را دارا می -باشد. هم چنین با افزایش ارتفاع سرریز جانبی مثلثی ، تغییرات سطح آب در امتداد سرریز کاهش یافته و سطح آب در محور مرکزی کانال به دلیل عدم تاثیر سرریز جانبی حالت یکنواخت تری به خود می گیرد.

پروفیل سطح آب، دبی جریان ، سرریز کنگره ای ، ضریب دبی .