صفرعلی شعبانی خطیب - کارشناس ارشد پژوهش هنر ، عضو هیات علمی دانشگاه فنی و حرفه ای ، دانشکده فنی دختران نرجس سمنان
سیده فاطمه عبدالهی - کارشناسی ارتباط تصویری ،دانشگاه فنی حرفه ای ،دانشکده فنی دختران نرجس سمنان

نگارگری ایرانی اسلامی از قرون اولیه هجری تا به امروز با شیوه و سنتی خاص که متکی بر زیبایی شناسی و باورهای ایرانی است ، به مسیر خود ادامه داده و یکی از درخشانترین و با شکوهترین ادوار خود را در زمان نگارگری دوره صفوی در مکتب تبریز دوم سپری کرده است . طبیعت از جمله نمودهای عینی در نگارگری ایرانی می باشد که همواره از جایگاه خاص و قابل توجهی برخوردار بوده، چنانچه طبیعت گرایی و آمیختگی انسان با طبیعت که ریشه در اعتقادات باستانی مردم ایران دارد و عناصر طبیعی و نقوش گیاهی بطور قابل توجهی در نگارهها بکار رفته که به آنها سر زندگی و حیات بخشیده است . هدف از این پژوهش بازشناخت عناصر طبیعت و نمود آن در آثار نگارگری مکتب تبریز دوم و بررسی ساختار اصلی عناصر طبیعت در نگارگری های آن مکتب می باشد. شیوه بررسی در این پژوهش به صورت توصیفی -تحلیلی در حوزه »چگونگی بازتاب طبیعت در نگارگری ایرانی دوره صفوی در مکتب تبریز دوم« صورت گرفته و شیوه جمع آوری اطلاعات با استفاده از منابع اسنادی و کتابخانه ای می باشد. نتایج حاصله از پنج نگاره مورده بررسی قرار گرفته ، نشان از توجه نگارگری ایرانی به طبیعت بوده که در زمان نگارگری صفوی در مکتب تبریز دوم تکامل یافته است . طبیعت بر پایه آرمانگرایی استوار بودهاست . و نگارگر ایرانی هیچگاه در آثار خود طبیعت را بصورت واقع گرایی بکار نمی برده، بلکه بصورت تخیل خویش ، استحاله ایی مثالی نموده و آن را ترسیم می کرداند.

طبیعت ، مکتب ، نگارگری ، تبریز دوم.