مرجان فرجی - دانش آموخته کارشناسی نقاشی ، دانشگاه فنی و حرفه ای ، دانشکده قدسیه ، ساری ، مازندران، ایران.
فاطمه رقیمی - مدرس مدعو، دانشگاه فنی و حرفه ای ، دانشکده قدسیه ، ساری ، مازندران، ایران
پژمان دادخواه - استادیار موسسه آموزش عالی اقبال لاهوری ، مشهد، ایران

هنرشناسان کلیه آثار گل و مرغ، درخت و مرغ و گل و بوته را زیر نام گل و مرغ جمع بندی کرده و بیشتر شاخه ای از هنر دوران قاجاریه شناخته اند. آغاز رسمی نقاشی گل و مرغ ایرانی به دوره صفوی باز می گردد. در این عصر نوعی نقاشی عینیت گرایانه موسوم به گل و مرغ در قالب تک برگ آغاز گشت و در انتهای دوره به محصولات کاربردی همچون قلمدان ها راه یافت . در دوران زندیه این سوژه در قالب شیوه های تزیینی در معماری و محصولات کاربردی به شکل گسترده ای تداوم یافت که تا پایان دوره قاجاریه ادامه داشت . پژوهش حاضر قصد بررسی تغییرات این نوع نقاشی را در صد سال اخیر (از وقوع مکتب کمال الملک تاکنون) دارد. این پژوهش از نظر ماهیت ، بنیادی و از نظر شیوه، توصیفی -تحلیلی می باشد. گردآوری مطالب نیز به شیوه مطالعه کتابخانه ای و سایت های معتبر اینترنتی صورت گرفته است . این پژوهش به دنبال پاسخ این پرسش است که : ویژگی های نوظهور در نقاشی گل و مرغ معاصر ایران کدامند؟ نتایج حاصل نشان می دهد که شکل کاربردی این نقش از بین نرفته و فقط به کمک امکانات گوناگون، شیوه پرداخت و تکثیر آن دچار دگرگونی شده و بسترهای جدیدی نیز یافته است . در دهه های اخیر در پی گرایش به عملکردهای نوجویانه در سایه نگاه به ویژگی های قومی و فرهنگ ملی و اصرار به احراز هویت در هنر و زندگی روزمره، می توان شاهد استفاده از نقوش سنتی ایرانی از جمله گل و مرغ به عنوان یک نقش مایه تزیینی یا حتی استفاده موضوعی از آن بود.

نقاشی ایرانی ، گل و مرغ، هنرهای سنتی ، نقاشی معاصر ایران، هنر ایرانی اسلامی .