مهدی علومی - عضو هیئت علمی گروه موسیقی ، دانشکده هنر و معماری ، دانشگاه گیلان

در این مقاله به بررسی مبحث موسیقی رساله اخوان صفا پرداخته شده است . رسائل اخوان صفا دارای ۵۲ رساله در موضوعات متفاوت است که در قرون ۵ و ۶ هجری قمری تالیف شده است . رساله ی پنجم بخش ریاضی در باره موسیقی است . موضوع اصلی این رساله در باره تاثیر موسیقی بر روح و روان آدمی است . هدف اخوان صفا از تالیف این رسالات پالایش روح و صفای باطن بوده است . از این رو در این رساله مباحث دقیق و کامل نظری و تئوری موسیقی ، مانند دیگر رسالات و کتابهای در باره موسیقی تالیف کسانی چون فارابی ، ابن سینا، صفی الدین ارموی و عبدالقادر مراغی وجود ندارد. از این رو این رساله از جنبه تئوریکی چندان قوی نیست . تمرکز این رساله بر قدرت موسیقی و تاثیر آن بر احوالات روحانی و جسمانی انسان است . از این منظر این رساله را می توان یکی از رساله های قدیمی در باره موضوع موسیقی درمانی دانست . در این مقاله موضوعات مطرح شده در رساله فوق بررسی و تحلیل شدهاند، موضوعاتی مانند تعریف موسیقی ، تاثیر صدای سازهای مختلف بر روح و روان، چگونگی تطابق طبایع مختلف آدمی با انواع موسیقی . علاوه بر این به طور اختصار به مبحث موسیقی درمانی از نظر تطور تاریخی نیز پرداخته شده است .

اخوان صفا، روح ، روان، طبایع ، موسیقی درمانی