روناک پناهی - گروه معماری ، واحد تویسرکان، دانشگاه آزاد اسلامی ، تویسرکان، ایران

با نفوذ فرهنگ و هنر غربی در معماری دوره قاجار، هنر و معماری در این دوره دچار دگرگونی هایی گردید. تزئینات به عنوان جزیی جدایی ناپذیر در هنر این دوره از لحاظ محتوا و ماده، همچنین موضوع و نحوه اجرا دارای ویژگی های متمایز و منحصر به فردی است . این دوره از لحاظ نحوه پرداخت به مضامین و شیوه اجرا و بیان در نقش مایه ها خصوصیات شایان توجهی دارند؛ به نحوی که با بررسی آنها شاهد حضور هویت ایرانی -سلامی و فرنگی به طور همزمان هستیم . هویت ملی و فرهنگی مردم ایران از قدیم الایام بر وجوه زندگی ایشان نمایان بوده که از موارد بارز آن می توان به تزیینات وابسته به معماری اشاره داشت . این عرصه تجلیگاه اندیشه ها و افکار افراد ساکن در این بوم و اقلیم بوده است . یافته ها حاکی از آن هستند که هنرمندان کاشیکار، گچبر و حجار این خطه از ایران، علیرغم ورود فرهنگ بیگانه به کشور در دوره قاجار، ریشه ایرانی -اسلامی را از یاد نبرده و همواره در آثار سعی بر تاکید به آن دارند. در این مقاله سعی شده است با ترکیبی از روش های تحلیلی و توصیفی و بررسی استادی و کتابخانه ای در موضوع تزیینات خانه های قاجار به شناخت تزیینات و عناصر الحاقی به معماری اسلامی ایران در این دوره بپردازیم . نتایج نشان دهنده ترکیب انواع تزیینات در این دوره در اکثر بناهاست . انواع تزئینات شامل آجرکاری ، آینه کاری ، ارسی و قاب بندی ، کاشی کاری ، گچ بری ، نقاشی و دیوارنگاری ، حجاری و گره چینی است که هر یک دارای ویژگی های خاص خود می باشند.

هنر ایرانی -اسلامی ، معماری قاجار، تزئینات، هنر قاجار.