اعظم شعبانی - کارشناسی ارشد هنراسلامی، مطالعات تاریخی تطبیقی، دانشگاه هنراصفهان، ایران
مهشید شعبانی - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه،ایران

حمام ها بخشی از بافت تاریخی شهرهای ایرانی هستند که از موارد مهم به کاررفته در این حمام های تاریخی استفاده از آهک بری و نقاشی های دیواری در معماری شان بوده است . حمام شهبازخان کرمانشاه ازجمله این حمام ها بوده است . مطالعه این حمام اهمیت توجه به ایجاد و توسعه ساختارهای عمومی در شهر کرمانشاه در دوره قاجار را نشان می دهد که استفاده از تزئینات معماری همچون آهک بری و نقاشی های دیواری و آجرکاری مختلف از ویژگی های بارز آن بوده است .. هدف از انجام این پژوهش مطالعه ساختار و تزیینات معماری بکار رفته در حمام شهبازخان کرمانشاه بوده است . روش تحقیق توصیفی -تحلیلی است . برای گردآوری متون به روش اسنادی (کتابخانه ای ) وتحقیقات میدانی استفاده شده است . برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش کیفی بهره گرفته شده است ، به نحوی که از طریق داده های حاصل از مشاهدات و اسناد، طبقه بندی تزیینات و نقوش استفاده شده در حمام صورت گرفته است . نتایج پژوهش نشان داد سبک تزیینات معماری حمام سبک مرسوم در دوره قاجار بوده است . درحمام نقوش آهکبری اسلیمی ختایی و هندسی وگیاهی و حیوانی و انسانی مشاهده گردید و اینکه نوارهای جداکننده نقوش و پنج و هفتی ها با طرح های قالب نیم دایره ولوزی و شمسه و چهارخانه و اشکال هندسی وجود داشت . همچنین سبک و نقوش نقاشی های دیواری درحمام بیشتر باستانی و پهلوانی یا زندگی حضرت سلیمان بوده است . عمده تزئینات نقاشی دیواری دربخش سربینه حمام شهبازخان بوده است که اکثریت نقوش انسانی و سپس نقوش حیوانی بوده است .

تزئینات معماری ، حمام شهبازخان، کرمانشاه، ساختارمعماری ، دوره قاجار.