صدیقه معین مهر - استادیار گروه معماری و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران – جنوب.
پریسا جلیلی آزاد - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران – جنوب.

جامعه امروز برای انجام فعالیت های اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی کشور به تربیت کودکان خلاق نیاز دارد. گسترش شهرها و افزایش بی رویه وسایل نقلیه موجب شده که کودکان امکان استفاده ی بسیاری از فضاها و زمین های مناسب بازی را نداشته باشند. کودکان جهت رشد نیاز به شناخت توانایی ها و نیازهای روحی و جسمی و پتانسیل های درونی شان دارند. یکی از عوامل این امر فراهم آوردن فضاهای شهری به ویژه پارک های شهری است که می تواند بیش ترین تاثیر را در پرورش خلاقیت کودکان داشته باشد. اما در شهرهای کنونی با افزایش جمعیت و نیاز به اماکن مسکونی و تخریب خانه های ویلایی و تبدیل آنها به آپارتمان ها سبب شده که فضای باز و امن و مناسب کمتری برای فعالیت های کودکان یافت شود. خلاقیت را می توان پدیده ای ذهنی دانست که از کاربرد فرآیندهای شناختی معمول حاصل می شود. محیط کالبدی نقش برجسته ای در شکوفایی خلاقیت ایفا می کند. هدف از تحقیق حاضر، دستیابی به شاخص طراحی فضاهای بازی در پارک های شهری برای کودکان ۶ تا ۱۲ ساله است . این شاخص ها با تاکید بر بهره گیری از قابلیت های محیطی موثر بر ذهن و رفتار کودکان و رویکرد ارتقاء خلاقیت آنان است . هدف از ارائه شاخص های های طراحی در محیط های کودکان در جهت شکوفایی خلاقیت آن ها، تبیین چارچوبی است که می تواند پایه طراحی کلیه محیط ها قرار گیرد و به دلیل لحاظ شدن ویژگی های روانشناختی و محیطی و با بهره گیری از ویژگی های محیط های طبیعی به عنوان بهترین الگو در این زمینه ، بستر مناسبی در جهت رشد و شکوفایی خلاقیت آن ها پایه گذاری شود. این که محیط های طبیعی بیشترین اثر را، بر روی ذهن ، روان و ارتقاء خلاقیت کودک دارا می باشند، می تواند به معنی وجود ویژگی هایی در آن باشد که منجر به یافتن این شاخص ها می شود. روش تحقیق این مقاله براساس مطالعات کتابخانه ای و توصیفی - تحلیلی پیرامون مبانی نظری پژوهش مورد نظر می باشد. سعی بر آن است که ابتدا تعریفی از خلاقیت و کاربرد آن در طراحی های معمارانه با بررسی نکات خلاقانه بیان شود و پس از آشنایی با رشد کودکان در مرحله سنی دوره پیش دبستان، ارتباط طبیعت و خلاقیت کودکان مورد بررسی قرار گیرد.

کودکان، خلاقیت ، پارک شهری ، فضای بازی ، رشد