علیرضا امیدپورقزل دیزج - دانشجوی کارشناسی جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
فریدون بابایی اقدم - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز

حاشیه نشینی تجلی نابرابری اجتماعی - اقتصادی در زمینه عدم تعادل در توزیع متناسب امکانات و منابع جامعه است . توزیع امکانات اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی در تمام مناطق کشورها به ویژه در کشورهای در حال توسعه دارای توزیع یکسانی نیست وباعث مهاجرت و انتقال جمعیت از مناطق فقیر به مناطق برخوردار می گردد و حاشیه نشینی بوجود می آید و مشکلاتی را در فرایند شهرنشینی به وجود می آورد که یکی از عناصر منفی در شهرنشینی است . هدف این پژوهش بررسی و تحلیل در مقایسه تطبیقی فرم مساکن حاشیه نشین شهر تبریز با شهر اهواز می باشد. از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش شناسی توصیف _تحلیلی است . حجم نمونه با استفاده از جامعه آماری تحقیق که شامل حاشیه نشینان دو شهر تبریز و اهواز می باشد محاسبه گردیده است . نقشه ها با استفاده از نرم افزار ARC GIS و نمودار ها با استفاده از نرم افزار EXCEL ترسیم شده اند. در سکونت گزینی مهاجرانی که از روستا ها و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ سرریز شده اند و در نتیجه ناتوانی شهر ها در زمینه تامین مسکن مناسب برای زندگی این مهاجران سرریز شده را نداشته و با مسئله بزرگ حاشیه نشینی مواجه شده اند. طی دوره های مورد بررسی همواره تعداد مساکن مناسب از تعداد خانوار کمتر بود که ین اختلاف در دوره آخر سرشماری که با توجه به اتخاد سیاست ها و برنامه ریزی های مسکن بویژه مسکن دولتی کمتر شده است . همچنین در بافت و دانه بندی قطعات، مساحت قطعات مسکونی محدوده های مورد مطالعه پایین تر از حد استاندارد که نشانگر فشردگی و ریزدانگی وبافت متراکم ونیز مسئله تعریض گذربندی را بوجود آورده است .

مساکن حاشیه نشین ، تبریز، حاشیه نشینان، اهواز، تحولات جمعیتی ، شهر