پریسا احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری گرایش مسکن، گروره معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
محسن فیضی - استاد، گروره معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
هانیه صنایعیان - استاد یار، گروره معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

بلوک شهری به عنوان یک عنصر اساسی در بافت شهری ، که در تراز خیابان قرار می گیرد دستخوش دگرگونی های مهمی شده و در طول زمان با تغییرات اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی سازگار گشته . متاسفانه علی رغم اهمیت بلوک های شهری و تاثیر آن بر شهر ها کمتر به آن پرداخته شده. این مقاله سیر تحول بلوکهای شهری را مورد بررسی قرار داد و توسعه آنها را از شهر سنتی تا شهر پسا صنعتی و مدرن ردیابی کرد. بلوک شهری به عنوان یک منطقه تعریف شده در بافت شهری که توسط خیابان ها احاطه شده است ، ویژگی های گونه شناختی آن و نقش آن در ایجاد فضای شهری مورد بررسی قرار گرفت . از بلوکهای محیطی بسته شهر سنتی تا بلوکهای عمودی دوران مدرنیستی در اروپا و تحلیل و مقایسه نمونه های شاخص هر دوره و رویکردهای منحصربه فردی را که برای سازماندهی ساختمانها، تعریف حوزههای عمومی و خصوصی و تسهیل تعاملات اجتماعی در داخل بلوک داشته اند مورد بررسی قرار داد. برای کشف پیچیدگی بلوک های شهری ، در این تحقیق از روش مطالعه منابع کتابخانه ای استفاده شد تا با بررسی آثار نویسندگان، نظریه پردازان شهری و معماران مختلف ، به تعاریف ، دیدگاه ها و مفهوم سازی آنها از بلوک شهری پرداخته و از طریق این تجزیه و تحلیل ، سعی بر ارائه بینشی عمیق در رابطه با عملکردهای متنوع، ریخت شناسی و ترتیبات فضایی که این عناصر حیاتی طراحی شهری را شکل داده اند داشت . این مطالعه نشان داد که نحوه ارتباط بلوک با شبکه خیابان، نحوه تعریف فضای عمومی و خصوصی ، توانایی بر عهده گرفتن انواع عملکردهای شهری ، فرم ساختمانها و نحوه قرارگیری ساختمانها نسبت به یکدیگر در طول زمان دچار تغییر و تحول گشته .

بلوک شهری ، فرم شهری ، گونه شناسی ، اروپا