محمدجواد صفایی - استادیار گروه برنامه ریزی روستایی و شهری، دانشکده ی جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری
رحمان زندی - دانشیار گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده ی جغرافیا و علوم محیطی ، دانشگاه حکیم سبزواری ،
راضیه رضازاده - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی روستایی ، دانشکده ی جغرافیا و علوم محیطی ، دانشگاه حکیم سبزواری

پراکندگی شهری یکی از چالش برانگیزترین پدیده های شهری است . بسیاری از برنامه ریزان شهری معتقدند که دستیابی به توسعه پایدار بدون مدیریت ناخواسته شهری دشوار است . درک علل و پیامدهای مربوط به پراکندگی می تواند. بینش های مهمی در مورد چگونگی ایجاد جوامع پایدارتر در درازمدت ارائه دهد. حفاظت از مناظر روستایی و حفظ زمین های کشاورزی از ویژگیهای برنامه ریزی روستایی بوده است . همچنین جهش شهری منجر به تخلیه زمین های زراعی و از بین رفتن سکونتگاه های روستایی در مناطق حاشیه شهری شده است . در این پژوهش به بررسی علل و پیامدهای پراکنده رویی در روستاهای حاشیه ی شهر مشهد می پردازد. و برای گرد آوری اطلاعات مورد نیاز از منابع کتابخانه ای ، و اسنادی استفاده گردیده است . به نظر می رسد گسترش پراکنده رویی در شهر مشهد به شدت با رشد سکونتگاه های غیر رسمی ارتباط دارد.که افراد کم درآمد نیز در مناطق دارای زمین های با قیمت پایین تر استقرار می یابند. همچنین بخش عمده ای از مشکلات شهرهای کشور و از جمله مشهد ضعف در مقررات و نظام مربوط به نظارت بر عملکرد سازمان ها و نهادهای مرتبط ، تعدد قوانین و ناکارآمدی بخش مهمی از قوانین و مقررات وضع شده برای اداره امور و نبود مدیریت واحد می باشد. همچنین ضعف مدیریت و برنامه ریزی از عوامل اساسی مشکلات در اراضی حاشیه ای شهر مشهد بوده است . بر این اساس توجه به افزایش جمعیت در این سکونتگاه ها و رشد و گسترش کالبدی سکونتگاه ها خصوصا به سمت شهر مشهد بسیار حائز اهمیت است .

پراکنده رویی ، جهش شهری ، برنامه ریزی روستایی ، مشهد.