سیمین دخت نعمت اللهی - عضو هیات علمی گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

اکثریت جمعیت جهان در قرن حاضر در شهرها سکونت دارند. در این شرایط رشد و توسعه شهرها خصوصا شهرهای بزرگ درکشورهای در حال توسعه بستر افزایش انواع تضادها، عدم تعادل ها و مشکلات خواهد بود که عدم تعادل های فضایی-اجتماعیو اقتصادی و شکل گیری و رشد سکونتگاههای غیررسمی در اراضی نامناسب و پرخطر از نمودهای بارز آن می باشد.سازمان ملل "اسکان غیررسمی" را چالش اصلی هزاره سوم نامیده و پیش بینی نموده است که جمعیت سکونتگاههای غیررسمیبه حدود ۱/۶ کل جمعیت جهان برسد. یکی از اهداف توسعه هزاره کاهش این جمعیت تعیین شده است. مخاطرات طبیعی مثلزلزله تهدید جدی برای سکونتگاههای انسانی است و در بیشتر کشورهای در حال توسعه به دلیل روشهای مدیریتی نامناسبوکافی نبودن روش های پیشگیری، تبدیل به بحران می شود.شهر تبریز یکی از کلان شهرهای کشور از دهه ها قبل با مشکل مهاجرتهای فزاینده روستایی و شکل گیری سکونتگاههاینامناسب و رشد محلات فرودست شهری روبرو بوده است که بخش قابل توجهی از این محلات در اراضی دامنه ای و پرشیبشمال شهر و همجوار با گسل شمال تبریز شکل گرفته اند. این سکونتگاهها تراکم جمعیتی و فشردگی کالبدی بسیار بالائیدارند.در طی دهه های اخیر راهکارهای متفاوتی در برخورد با محلات فوق اتخاذ شده است که رویکرد اساسی در چند سال اخیربهسازی کالبدی و گاه توانمندسازی ساکنین بدون توجه به خطرات طبیعی و زلزله بوده است. بنابراین هدف این مقاله تاکید برضرورت توجه به خطر زلزله در سکونتگاههای غیررسمی به همراه سایر مشکلات و کاستی ها همچون یک سیستم یکپارچه دربرنامه ریزی و مدیریت توسعه شهری می باشد.

اسکان غیررسمی، خطرات طبیعی و زلزله، جابجایی و اسکان مجدد