نادر افشارمنش - کارشناس ارشد شهرسازی (سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان فارس)

بافت قدیم شهرها از جمله فضاهایی هستند که همواره موردتوجه علاقمندان به معماری سنتی ایرانی قرار داشته و به دلیل واقع شدن در مرکز شهر و داشتن زیرساخت های لازم منافع بی شماری را از لحاظ صرفه جویی در هزینه های زیرسازی و نوسازی مرکز شهر را فراهم می آورند. این بخش از شهر به طور معمول با سیمای کالبدی خاص خود بخش اعظمی از عناصر هویت بخش شهر را در بر می گیرد؛ به گونه ای که می توان گفت هویت منظر عامل اصلی تمایز و تفاوت یک شهر با شهری دیگر است . بافت قدیم شیراز به عنوان بافتی ارزشمند که از گذشته های دور عناصر کالبدی مذهبی ، فرهنگی ، تاریخی و تجاری شهر را در برداشته و حوادث تاریخی بسیاری را به خود دیده است ، امروزه به دلیل فرسودگی کالبد و نداشتن رونق اقتصادی جمعیت بومی و اصیل خود را از دست داده وعمدتا محل سکونت افراد کم درآمد، بزهکار یا غیر ایرانی شده است . بدیهی است حضور این گونه افراد، ضمن گسترش خرده فرهنگ های خاص خود در این بخش ارزشمند شهر، به دلیل نداشتن تعلق خاطر به محیط و عدم درک جایگاه هویت منظر شهری ، با گذشت زمان ضمن فرسودگی هرچه بیشتر کالبد و ایجاد محیطی ناامن ، ساختمانهای تاریخی ارزشمند این بخش از شهر را در معرض تخریب هرچه بیشتر قرار گرفته و این عناصر هویت بخش بافت قدیم شیراز از بین خواهند رفت . بنابراین لازم است تا با مداخله ای هوشمند، مقامات مسئول شهرداری موضوع هویت و منظر شهری این بخش ارزشمند را مدنظر قرار داده و با ایجاد زیرساخت های لازم بار دیگر روح زندگی را به این بخش از شهر دمیده؛ و با طراحی سنتی عناصر کالبدی ، هویت و سیمای شهری را در تداوم با معماری اصیل ایرانی ارتقاء بخشند . این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و مشاهدات میدانی است ؛ که حاصل آن پیشنهاداتی است که به منظور احیای هویت و سیمای بافت قدیم شیراز ارائه می گردد .

هویت ، منظر شهری ، حس تعلق مکان، بافت قدیم شیراز