رضا زواری کیا - دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران.
احمد ماکویی - استاد، گروه مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.
محمد علی کرامتی - دانشیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

در پژوهش حاضر، جریانات موجودی و مالی در زنجیره های تامین بررسی می ­شود. هدف این پژوهش، ارائه روشی برای بهینه سازی این دو جریان در زنجیره ها است. درصد بازگشت سرمایه به عنوان متغیر وابسته و سه جزء تشکیل دهنده چرخه تبدیل نقدینگی که نمایانگر جریانات مالی و فیزیکی به­ شمار می روند، به عنوان متغیرهای مستقل هستند. داده های اعضای زنجیره شش صنعت شامل خودرو و قطعات، دارو، غذایی، پتروشیمی، فلزی و معدنی استخراج و با دو سناریوی «بازنگری در روزهای متغیرهای وابسته بدون تغییر در چرخه تبدیل نقدینگی در کل زنجیره» و «کاهش در روزهای متغیرهای وابسته به همراه کاهش در چرخه تبدیل نقدینگی» صورت مسئله پژوهش تعریف شده و با استفاده از مدل سازی مبتنی بر عامل و نرم افزار نت لگو شبیه سازی شده است. بر اساس نتایج سناریوی اول درصورتی که روزهای نگهداری موجودی در پایین دست زنجیره کاهش و به بالادست زنجیره انتقال یابد و در مقابل دوره پرداخت به بالادست کوتاه تر شود، دوره بازگشت سرمایه برای کل زنجیره بهبود می­یابد؛ همچنین بر اساس نتایج سناریوی دوم، به نسبت میزان کاهش چرخه تبدیل نقدینگی از طریق بهره­ وری در سایه همکاری اعضای زنجیره، بهبود عملکرد شاخص بازگشت سرمایه قابل ملاحظه است.

زنجیر تامین, جریان فیزیکی, جریان مالی, بهینه سازی, شبیه سازی مبتنی بر عامل