مریم بیاتی خطیبی - گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده برنامه‎ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
سمیه حسن پور - گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده برنامه‎ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

محدوده موردمطالعه (محدوده خط سوم گاز تهران)، از مهم ترین و حساس ترین محدوده های کشور از نظر تهدید شبکه گازرسانی توسط ناپایداری دامنه ای و فعالیت های تکتونیکی می باشد. در این پژوهش، برای تحقق اهداف تحقیق، از داده های متفاوت، با منابع مختلف و از معیارهای متنوع مانند، زمین شناسی، ارتفاع و فاصله از گسل شیب، جهت شیب، فاصله از رودخانه، کاربری اراضی، خاک، فاصله از جاده، بارش، پوشش‎زمین و ارتفاع استفاده شد. ارزیابی ریسک، با استفاده از پنج مدل فازی، تحلیل شبکه ای، شبکه ای-فازی، پرسپکترون چندلایه و روش جنگل تصادفی، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج بررسی ها از مقایسه بررسی خطر زمین لغزش و زمین لرزه با مدل های مختلف، نشان داد که خطر زمین لغزش در محدوده موردمطالعه با استفاده از مدل RF بیشتر است. نتایج استفاده از مدل ANP در محدوده موردمطالعه، حاکی از ریسک بالای عبور شبکه گازرسانی از بخش های پرشیب منطقه است. نتایج پهنه بندی ها در دو استان قم و تهران با استفاده از مدل Fuzzy نشان داد که بیشترین درصد در کلاس بندی ها، متعلق به کلاس کم خطر و کمترین درصد متعلق به کلاس با خطر متوسط می باشد. در مدل Fuzzy- ANP کلاس خطر نسبتا زیاد، بیشترین درصد و کلاس خطر زیاد با کمترین میزان در محدوده را نشان داد. در مدل MLP بیشتر محدوده موردمطالعه، دارای ریسک متوسط بوده و محدوده کلاس خطر زیاد، کمترین وسعت را در محدوده دارد؛ بنابراین، می توان نتیجه گرفت که در مدل RF، بیشترین درصد متعلق به کلاس با خطر نسبتا زیاد و کمترین درصد متعلق به کلاس با خطر کم می باشد. باتوجه به ارزیابی ها و بررسی های آماری صورت گرفته از مدل ANP، میزان خطای سیستماتیک (MBE) ۲۰۳۳۶/۰-، میزان خطای مطلق ۲۰۹۸۹۲/۰ و میزان خطای RMSE ۱۳۱۱۰۷/۰ حاصل گردید. نتایج آماری از بررسی مدل Fuzzy نیز نشان داد که میزان خطای سیستماتیک (MBE) ۲۳۶۸۷/۰ و خطای مطلق ۰.۲۵۵۱/۰ و میزان خطای RMSE نیز ۰۱۶۲۱۲/۰ می باشد.

خطر زلزله, لغزش, مدل سازی ریسک, آسیب پذیری, فازی, پرسپترون چندلایه, جنگل تصادفی, فرایند تحلیل شبکه - فازی