میلاد بدیعی - کارشناسی ارشد مالی- مهندسی مالی و مدیریت ریسک، گروه مالی و بانکداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
محمدحسن ابراهیمی سروعلیا - دانشیار گروه مالی و بانکداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
مصطفی سرگلزایی - استادیار گروه مالی و بانکداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

جریان نوین مطالعات مالی که بر توجیه بیقاعدگی های ارزش گذاری از طریق مالی رفتاری تاکید دارد، از افزودن عوامل مرتبط با رفتار سرمایه گذاران به مدل های عاملی کلاسیک در جهت افزایش کارایی آن ها دفاع می کند. اهداف پژوهش حاضر، بررسی کارایی مدل های قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای و سه عاملی فاما و فرنچ در صنعت بانک ها و موسسات اعتباری و نقش متغیر گرایش سرمایه گذار در تقویت قدرت توضیح دهندگی این مدل ها است. پژوهش حاضر از روش حداقل مربعات تعمیم یافته برای دادههای ۱۰ بانک پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی فروردین ۱۳۹۲ تا آبان ۱۴۰۱ استفاده میکند. یافته ها نشان می دهد که عوامل مازاد بازده بازار و اندازه دارای اثر معنیدار مثبت بر مازاد بازدهی بانک هاست و عامل مازاد بازده بازار دارای بیشترین اثر بر عملکرد تعدیل شده با ریسک بانک ها است. همچنین عامل گرایش سرمایه گذار نیز ضمن تاثیر معنیدار مثبت بر مازاد بازدهی بانک ها، قابلیت توضیح دهندگی مدل های قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای و سه عاملی فاما و فرنچ را افزایش می دهد. بنابراین افزودن متغیر گرایش سرمایه گذار به مدل های عاملی می تواند با تبیین مناسب تر رفتار بازده و عوامل تاثیرگذار بر آن، سبب تسهیل سیاست گذاری در حوزه بازار سرمایه شود.

گرایش سرمایه گذار, روش حداقل مربعات تعمیم یافته, مالی رفتاری, مدل سه عاملی فاما و فرنچ, مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای