منیرالسادات صمدیان - استادیار،پژوهشکده مدیریت و منابع سازمانی،پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی، تهران، ایران

چکیده وحدت و همدلی، همکاری و تعامل در کنار روحیه جهادی و انقلابی در جنگ ایران و عراق از جمله شاخص هایی بود که نیروهای مسلح را در میدان نبرد در کنار هم نگاه می داشت. هدف این مقاله تبیین ابتکارات در جنگ ایران و عراق، منتج شده از تعامل و همکاری به هنگام نیروهای نظامی و انتظامی است که با توجه به اوضاع دشوار و پیچیده این جنگ (تحریم های بین المللی، اتحاد جبهه دشمنان با ارتش بعث عراق علیه جمهوری اسلامی، کمبود نیروهای آموزش دیده و تجهیزات و امکانات) یکی از عوامل پیروزی ایران به شمار می آید. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و به لحاظ روش کیفی است که با رویکرد توصیفی-تحلیلی و به روش اسنادی و کتابخانه ای تدوین شده است. حجم نمونه در این تحقیق ۱۰ نفر از فرماندهان شهربانی، ژاندارمری و کمیته انقلاب اسلامی است که از طریق مصاحبه ساختاریافته و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و پس از رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. پژوهش حاضر به بررسی هفت عملیات مشترک شهربانی، ژاندارمری و کمیته انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران و شش نمونه برجسته از ابتکارات در عملیات های نظامی و انتظامی در جنگ ایران و عراق می پردازد. نتایج این پژوهش به ایجاد اتحاد و تعامل، توسعه چندجانبه فرآیند نوآوری ها، بهره گیری تمام عیار از همه قابلیت های نیروهای نظامی و انتظامی، توجه به راهبردهای کوتاه مدت، محدودتر، مشخص تر و تخصصی تر، رصد و پایش تهدیدات و ارائه الگوهای مقابله ای خلاق و بدیع، ایجاد اعتماد و اطمینان درباره توانایی نیروهای مسلح در زمینه های حفظ و حراست از مرزها و امنیت ملی و داخلی کشور به کمک همکاری و مساعدت نیروهای مسلح و ایجاد رفتار و روحیه نوآوری و بدیع اندیشی در میان کارکنان اشاره دارد.

نوآوری, ابتکار, نظامی, انتظامی, جنگ