دانیال محمدپناهی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آب گرایش منابع آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
رامین فضل اولی - دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
عبداله درزی نفت چالی - دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
فاطمه زهرا اسدی - دانشآموخته دکترای مهندسی آب گرایش سازههای آبی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

سیل به دلیل جریان های قوی که به طور موقت مناطق سکونتی و زمین های کشاورزی را تهدید می کند، پدیده ای رایج در طبیعت است. سیل هایبزرگ نه تنها خطرات جانی را به همراه دارند، بلکه خسارات اقتصادی عظیمی را به همراه می آورند و باعث ایجاد احساس ناامنی و ترس در ذهنمردم ساکن در مناطق سیلابی میشوند. بررسی ها نشان میدهد که عامل اصلی افزایش خسارات ناشی از سیل، وجود زمین های سیل گیر در نزدیکیرودخانه است. در این تحقیق از مدل هیدرولیکی HEC-RAS و نرم افزار Arc_GIS برای تعیین حد بستر و حریم رودخانه در پایین دست رودخانه راپچ استفاده شد. به منظور شبیه سازی سیلاب از مدل هیدرولیکی یک بعدی HEC-RAS استفاده شد. همچنین پردازش داده های ژئومتری در محیط GIS توسط الحاقیه HEC-GeoRas انجام شد. با استفاده از نرم افزار HyfaRan با توزیع لوگ پیرسون تیپ ۳، دبی اوج لحظه ای برای دوره های بازگشت مختلف محاسبه شد. دبی با دوره بازگشت ۲۵ ساله در ایستگاه کاریانی بالادست بازه مورد مطالعه به میزان ۶۳۸۰متر مکعب بر ثانیه به دست آمد که نشان دهنده وضعیت سیلابی و بحرانی منطقه می باشد. نتایج به دست آمده از مدل نشان داد که عدد فرود در کلبازه مورد شبیه سازی کمتر از ۱ بوده که نشان دهنده جریان زیربحرانی در تمام مسیر رودخانه می باشد. همچنین با توجه به تنگ شدگی بسیار رودخانهدر انتهای مسیر سرعت جریان و عمق جریان بیشتر میشود. نتایج تعیین حریم بستر رودخانه در بازه مورد مطالعه با روش DSLRS به مقدار ۲۰ متر از حد بستر به دست آمد.

تعیین بستر و حریم، رودخانه راپچ، مدلسازی هیدرولیکی، HEC-RAS