زهرا غلامی گیو - کارشناسی علوم تربیتی، دانشگاه آزاد
سجاد ابوذری - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد
رامین سرگلزایی - کارشناسی آموزش ابتدایی، دانشگاه آزاد

این پژوهش کیفی به بررسی تاثیر پایگاه اجتماعی- فرهنگی خانواده بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان می پردازد. برای این منظور، به بررسی و مقایسه ویژگی های ساختاری خانواده و مدرسه و همچنین رابطه بین پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانواده و عملکرد تحصیلی دانش آموزان پرداخته می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین پایگاه اجتماعی-فرهنگی خانواده و موفقیت تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد. خانواده هایی که از پایگاه اجتماعی-فرهنگی بالاتری برخوردارند، از نظر اقتصادی-اجتماعی نیز در وضعیت بهتری قرار دارند و فرزندانشان از امکانات آموزشی و پرورشی بیشتری بهره مند می شوند. این امر منجر به افزایش انگیزه تحصیلی، ارتقای عملکرد تحصیلی و در نهایت موفقیت تحصیلی بیشتر این دانش آموزان می شود. علاوه بر این، نتایج پژوهش نشان می دهد که بین ویژگی های ساختاری خانواده و مدرسه نیز رابطه معناداری وجود دارد. خانواده هایی که از ساختار منسجم تر و حمایتی تری برخوردارند، فرزندانشان در مدرسه نیز از عملکرد تحصیلی بهتری برخوردار هستند. همچنین، مدارسی که از امکانات و تجهیزات آموزشی و پرورشی بهتری برخوردارند و معلمان توانمندتری دارند، در ارتقای عملکرد تحصیلی دانش آموزان، به ویژه دانش آموزان از خانواده های با پایگاه اجتماعی-فرهنگی پایین تر، نقش موثرتری دارند. در نهایت، نتایج این پژوهش حاکی از آن است که برای ارتقای موفقیت تحصیلی دانش آموزان، به ویژه دانش آموزان از خانواده های با پایگاه اجتماعی-فرهنگی پایین تر، لازم است اقداماتی در جهت تقویت بنیان خانواده، ارتقای سطح سواد و آگاهی فرهنگی والدین و همچنین بهبود امکانات و کیفیت آموزش و پرورش در مناطق محروم انجام شود.

مدرسه، خانواده، سرمایه اجتماعی و فرهنگی، وضعیت تحصیلی دانش آموزان