سعید جهانبخش اصل - عضو هیات علمی گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تبریز
رقیه روشنی - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی دانشگاه تبریز
معصومه تدینی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان
الهه جهانبخش اصل - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور

در این تحقیق به بررسی وارونگی های دمای تابشی و فرونشینی دوره سرد سال شهر تبریز با استفاده از اطلاعات رادیوسوند ساعت 00 گرینویچ، طی دوره زمانی 2000 الی 2010 در مقیاس روزانه و ماهانه پرداخته شد. بدین منظورداده های روزهایی که دارای وارونگی دما از سطح زمین تا ارتفاع 700 هکتوپاسکالی اتفاق افتاده، استخراج شدپارامترهای مورد استفاده در این تحقیق شاملSAT و DT inv/DZ inv ،DT inv ،DZ inv ،T top ،T base ،Z top ،Z bas) بودند که با استفاده از اطلاعات لایه وارونگی موجود در سطوح عمودی جو به دست آمدند. نهایتاً مدل سازی ریاضیبین پارامترهای مختلف موثر بر لایه وارونگی همچون شاخصهای حرارتی در سطح زمین و در لایه وارونگی و ابرناکی با خصوصیات و ویژگیهای این لایه صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد که همواره بین اختلاف دمایداخل لایه وارونگی و ضخامت لایه وارونه ارتباط مستقیمی وجود داشته بهطوریکه وارونگی های شدید، ضخیمتر و وارونگی های ضعیف دارای لایه نازکتری هستند. ضخامت لایه وارونگی و اختلاف دمای درون این لایه، بیشترینضریب همبستگی مستقیم را نشان میدهند. این در حالی است که ابرناکی نیز با یک رابطه معکوس بر ضخامت لایه اوارونگی تأثیر گذار بوده و رابطه معنیداری بین پارامترهای متوسط، حداقل و حداکثر دمای سطح زمین با ضخامت لایه وجود ندارد.

لایه وارونگی دما، ضخامت لایه وارونگی، دمای سطح زمین، ابرناکی، تبریز