رضا یاری - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد. ایران
مائده یوسفیان - ۲استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش
مناسادات حسینی آریا - ۳دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم و مهندسی مرتع- گیاهان دارویی و صنعتی، دانشگاه تربت حیدریه، مشهد. ایران

کشور ایران دارای عرصه های طبیعی با گیاهان دارویی متنوع و منحصر به فرد با ارزش اقتصادی بالا می باشد که به رغم وجود قابلیت های فراوان در زمینه تولید گونه های داروئی نظیر گون سفید، به دلیل عدم مدیریت و بهره برداری اصولی از صمغ کتیرای استحصالی، سبب نابودی این گونه و بروز برخی مشکلات اقتصادیشده است.این پژوهش به منظور بررسی عملکرد و ارزش اقتصادی کتیرای حاصل از گون سفید (Astragalus gossypinus Fscherin)در مراتع ییلاقی استان گلستان بر معیشت پایدار انجام شد.نمونه برداری به صورت تصادفی-سیستماتیک در طولسه ترانسکت ۳۰۰ متری ودر طول هر ترانسکت ۱۰ پلات یک مترمربعیانجام شد. برای برآورد تراکم گونه های قابل بهره برداری، در هر تیپ گیاهی ۱۰ پلات ۴ مترمربعی مستقر و تعداد پایه های قابل بهره برداری تشخیص و درصد قابل بهره برداری گونه گون کتیرایی مشخص شد.مقدارکتیرا تولیدی هر پایه بطور متوسط ۵۰ گرم برآورد گردید. جهت تعیین ارزش اقتصادی از روش قیمت بازاراستفاده شد.نتایج نشان داد بیشترین تراکم پایه قابل بهره برداری در تیپ گیاهی Ju. polycarpus-On. cornuta- St. barbata با ۶۸۸۲۷۵۰ پایه و کمترین تراکم در تیپ گیاهی Ar. aucheri-St. Barbata با ۶۶۵۵۲۸ پایه بوده است. از مقدار کل کتیرای قابل بهره برداری (۹/۷۲۹۹۴۴ کیلوگرم)،مقدار کل کتیرا قابل بهره برداری با ۱۰%افت به میزان ۴/۷۲۹۹۴کیلوگرم وکل ارزش اقتصادی حاصل از کتیرا در سال به مبلغ۵۴۷۴۵۸۰۰۰۰۰۰ ریال محاسبه شد.باتوجه به میزان قابل توجه ارزش اقتصادی تولید کتیرا در مراتع مورد بررسی، مدیریتگون سفیدباید به گونه ای باشد تا در زمینه بهره برداری چند منظوره بتواند راهکاری برای افزایش درآمد اقتصادی باشد

ارزش اقتصادی, گون سفید, صمغ کتیرا, معیشت پایدار