مهدی عرفانیان - استادیار دانشگاه ارومیه
سحر بابایی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری

تابش خورشیدی پارامترمهمی درمدلهای براورد تخمین تبخیر - تعرق و ذوب برف بوده و این پارامتر کلیدی درمطالعات مربوط به تغییرات اقلیم مطالعات گرمازایی و نیروزایی خورشید و غیره کاربرددارد باتوسعه روزافزون جوامع بشری و کاهش سریع منابع سوخت فسیلی انرژی خورشیدی می تواند بهعنوان یک منبع حیاتی برایت امین انرژی مطرح باشد علیرغم اهمیت اندازه گیری مقدارتابشهای خورشیدی اندازه گیری این پاارمتر هواشناسی درتعداد اندکی از ایستگاه های همدیدی کشور انجام میشود تاکنون مدلهای مختلفی برای تخمین تابش خورشیدی توسط دانشمندان معرفیو توسعه یافته است درتحقیق حاضر یک مدل فیزیکی نسبتا ساده بنام مدل هیبرید برای تخمین شدت تابش خورشیدی ماهانه ایستگاه های سینوپتیک ارومیه و تبریز مورد ارزیابی قرارگرفته و نتایج آن با مدلهای اصلاح شده دانشیار و صباع که برای شرایط مختلف آب و هوایی کشور پیشنهاد شده بود مورد مقایسه قرارگرفت برای ارزیابی میزان کارایی سه مدل مذکور از معیارهای اماری میانگین خطا ME میانگین خطای مطلق MAE جذرمیانگین توان دوم خطا RMSE و درصد میانگین خطا MPE استفاده شد.

تابش خورشیدی، مدل هیبرید، زمین آمار، نقشه تابش، دریاچه ارومیه