مهران نوروزپور - Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
رسول اصغری زکریا - Department of Plant Production and Genetics, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
ناصر زارع - Department of Plant Production and Genetics, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
حسینعلی ابراهیمی - Department of Pharmaceutics, Ardabil University of Medical Sciences, Ardabil, Iran
حامد پارسا - Department of Pharmacognosy, Ardabil University of Medical Sciences, Ardabil, Iran
شیما بورنگ - Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

مقدمه در سال­های اخیر با پیشرفت نانوتکنولوژی روش­های نوینی جهت درمان بیماری سرطان ابداع شده است. گیاه مورینگا (Moringa oleifera) سرشار از ترکیبات فلاونوئیدی به خصوص کوئرستین است که دارای خواص ضدسرطانی و آنتی اکسیدانی می­باشد. در این پژوهش ویژگی­های نانوذرات فلزی آهن، مس، روی و نقره بیوسنتز شده از عصاره آبی گیاه M.­ oleifera مورد مطالعه قرار گرفته و در ادامه به بررسی تاثیر اسانس روغنی و عصاره آبی حاصل از اندام هوایی این گیاه و نانوذرات فلزی حاصل از آن بر رشد و زنده­مانی لاین­های سلولی سرطانی MCF-۷ و BT-۵۴۹ پرداخته شد. روش بررسی در این پژوهش پس از بیوسنتز نانوذرات فلزی آهن، مس، روی و نقره از عصاره آبی گیاه M. oleifera و بررسی خواص آن­ها از نظر اندازه به کمک DLS و تایید ساختار به کمک FTIR­، میزان ترکیبات ثانویه اسانس (به کمک GC-MS) و عصاره آبی گیاه مورینگا (به کمک HPLC) مورد بررسی قرار گرفت. هم چنین خواص ضدسرطانی اسانس و عصاره آبی گیاه (M. oleifera) و نانوذرات فلزی بیوسنتز شده از آن بر دو لاین سلولی MCF-۷ و BT-۵۴۹ مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. جهت بررسی میزان زنده­مانی سلولی و نتایج فلوسیتومتری به ترتیب از نرم افزارFlowJ  استفاده شد. یافته­ ها طبق نتایج به دست آمده از DLS اندازه نانوذرات آهن، مس، روی و نقره به ترتیب برابر با ۳۵، ۳۲، ۳۳ و ۳۴ نانومتر بود. میزان IC۵۰ لاین­های سلولیMCF-۷  و BT-۵۴۹ به طور معنی­داری و در سطح احتمال یک درصد تحت تاثیر نوع تیمار مورد استفاده قرار گرفت. بیشترین میزان IC۵۰ (۹/۳۵ میکرولیتر در میلی لیتر) مربوط به لاین سلولی MCF-۷ تیمار شده با اسانس روغنی حاصل از اندام هوایی گیاه مورینگا می­باشد. هم­چنین درصد سلول­های نکروزه شده، درصد سلول­های موجود در مرحله پیش­آپوپتوزی و پس­آپوپتوزی لاین­های سلولیMCF-۷  و BT-۵۴۹ مذکور به طور معنی­داری و در سطح احتمال یک درصد تحت تاثیر نوع تیمار استفاده شده قرار گرفت. در مورد لاین سلولی MCF-۷ بیشترین درصد سلول­های نکروزه شده، سلول­های موجود در مرحله پیش­ و پس آپوپتوزیس (به ترتیب ۰۳/۲­، ۴۲/۳ و ۵/۲۲ درصد) مربوط به تیمار شاهد، عصاره آبی حاصل از اندام هوایی و نانوذرات مس بیوسنتز شده از عصاره آبی حاصل بود. بیشترین درصد سلول­های نکروزه شده، سلول­های واقع در مرحله پیش­ و پس آپوپتوزیس لاین سلولی BT-۵۴۹ (به ترتیب ۳۳/۶، ۳۲/۴ و ۵۶/۱۷ درصد) نیز مربوط به تیمار کنترل، نانوذرات مس بیوسنتز شده از عصاره آبی حاصل بود. نتیجه گیری  طبق نتایج به دست آمده در این پژوهش نانوذره مس بیوسنتز شده از عصاره آبی گیاه مورینگا بالاترین میزان خاصیت ضدسرطانی بر روی لاین­های سلولی MCF-۷ و BT-۵۴۹ داشت.

BT-۵۴۹, Metal nanoparticles, Moringa oleifera and MCF-۷, گیاه مورینگا, نانوذرات فلزی, BT-۵۴۹ و MCF-۷