مهدی رزاقی کمردوی - دانشجوی دکتری علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی قائمشهر
کاوه جعفری خورشیدی - دانشیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر، مازندران
رامین باکویی - دانشجوی دکتری علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر

اثر نامطلوب افزایش دما (به ویژه افزایش دمای محیط در طول فصل تابستان) نگرانی های بسیاری را برای پرورش دهندگان از جمله در صنعت طیور، برانگیخته است . دمای بالا منجر به زیان اقتصادی شدید در تولید طیور می شود؛ زیرا، دمای بالای محیط پرورش به عنوان یک عامل تنش زای بالقوه محسوب می شود. یکی از روشهای عملی برای کاهش اثرات نامطلوب افزایش دما استفاده از گیاهان دارویی در جیره این پرندگان است . بنابراین ، برای کاهش اثرات مضر تنش حرارتی طی دمای بالای محیط در پرورش طیور استفاده از چند نوع گیاه دارویی طی مطالعات صورت پذیرفته توصیه شده است . بنابراین ، اصلاح جیره مصرفی طیور با استفاده از افزودنی های گیاهان دارویی تا حد زیادی در رفع مشکلات و کاهش نگرانی ها سودمند خواهد بود؛ به ویژه هنگامی که شامل مزایایی مانند در دسترس بودن، کارایی واقعی ، هزینه کم ، عاری از اثرات باقیمانده و همچنین نبود مقاومت آنتی بیوتیکی باشند. در این مطالعه کاربردهای عملی مختلف چندین گیاه دارویی مثل آویشن و کاسنی و ... در بهبود وضعیت سلامت طیور، به ویژه به عنوان عامل تنظیم کننده حرارت، تعدیل کننده عملکرد سیستم ایمنی و مقابله با اثرات تنش گرمایی بر سرکوب سیستم ایمنی بررسی شده است . در این پژوهش تعداد ۵ گونه گیاهان از تیره Labiatae (نعنائیان) مثل : مریم گلی ،آویشن ، کاکوتی ، پونه و تیره Compositae (مرکبان) مثل کاسنی در حوضه آبخیز چاشم ومراتع کمرودخطیرکوه استان سمنان در مساحت حدود ۱۰۰۰۰ هکتار در فالب طرح تحقیقاتی انجام شدو آنالیز شیمیایی گیاهان در مرکز تخقیقات کشاورزی و بعضی از گونه ها با استفاده از منابع موجود جمع آوری گردید. همچنین نقشه پوشش گیاهان یاد شده به روش گوسن تهیه گردیده است . هدف از این مطالعه ، مروری بر داده های منتشر شده در مورد کاربردهای گیاهان دارویی یا ترکیبات زیست فعال آنها در مقابله با اثرات مضر تنش گرمایی در صنعت طیور است و همچنین معرفی این گونه گیاهان به کارشناسان و مسولین فنی در سالن پرورش طیور بوده است .

آنتی اکسیدان، ترکیبات فعال، تنش گرمایی ، جوجه گوشتی ، گیاهان خانواده نعنائیان و مرکبان، استان سمنان