ملیحه قوچانی

توبه مفهومی است در قرآن کریم و رشته های گوناگون علوم اسلامی که به معنای بازگشت بنده به سویخداوند. در سبقه قرآنی، توبه اشاره به وجود نوعی رابطه میان انسان و خداوند دارد که در آن خداوندفضیلت و برتری ای را به انسان می بخشد و او را در مسیر رستگاری مورد تایید خود قرار می دهد ومداومت بر آن، از ویژگی های بندگانی است که جویای پاکیزگی هستند و خدواند آنان را دوست میدارد. در متون فقهی، بحث از توبه به بیان حکم شرعی توبه و آداب توبه پرداخته است. در علم کلام، ازجنبه اعتقادی و مباحث مرتبط با حسن و قبح عقلی و ارتباط آن با وجوب توبه و وجوب قبول آن ازسوی خداوند و مباحثی پرداخته شده است اما ظریف ترین مباحث نظری مرتبط با توبه دارای سبقه عرفانی است که با مباحثی از جمله انواع و اقسام توبه با نگاهی ویژه، مباحثی در زمینه گناه نسبت بهافراد مختلف، فراموشی گناه پس از توبه پرداخته است، در این نوشتار به مباحث فقهی، کلامی و نیز سیرتاریخی ادبیات عرفانی که به این مبحث پرداخته اند اشاره شده است.

ضرورت توبه-حقیقت توبه- قبول توبه-استغفار