آیسان قدسی - کارشناس ارشد، گروه معماری منظر و بازسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
علیرضا فلاحی - استاد تمام، گروه معماری منظر و بازسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
سولماز ارژنگی - دکتری معماری، گروه معماری منظر و بازسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

بازارهای تاریخی ایران که نمایانگر هویت فرهنگی این سرزمین هستند. در برابر زمین لرزه ها اسیب پذیر می باشند. پژوهش حاضرابعاد آسیب پذیری بازار تاربخی ارومیه را از منظر عینی و ذهنی در برابر زلزله با مشارکت همکاری جویانه ی بازاربان با توجه به وضعیتبهره برداری ایشان از جنبه مالک و مستاجر بودن مورد بررسی قرار می دهد. روش تحقیق، دراین پژوهش توصیفی- پیمایشی با رویکرد کیفی- کمی می باشد. در آسیب پذیری از منظر عینی شاخص کالبدی و در آسیب پذیری از منظر ذهنی نیز شاخص اجتماعی و شاخص اقتصادی بررسی شده است. روش تجزیه تحلیل داده های کمی بدست آمده از پرسشنامه با استفاده از سیستم نرم افزار آماری SPSS می باشد. پایایی پرسش نامه محقق ساخته نیز با استفاده از ازمون کولمو گروف-اسمیرنوف بود و باتوجه به معناداری تمامی مقادیر(بالاترز۰/۰۵)، مطلوب ارزیابی گردید. بازار تاریخی ارومیه شامل ۱۰۰۰ واحد حجره می باشد که به کمک فرمول کوکران ۲۷۸ نفرکسبه ازمیانشان به عنوان نمونه تعیین گردید. روش تجزیه و تحلیل داده های کیفی، مصاحبه ها و پرسش های باز نیز با استفاده از روشکد گذاری تعیین شد و انتخاب نمونه به روش هدفمند از میان کسبه باتجربه و متخصصین امر تا اشباع نظری انجام شد. در انتها بعد ازبررسی ها نتایج نشان داد کسبه مالک در مقایسه با کسبه مستاجر به دلیل شناخت ارزش های تاریخی بازار و بیان مشکلات با انگیزه هایمستاجر، استحکام بخشی کالیدی به موازات مرتفع سازی اسیب پذیری ها از منظر ذهنی و به طور کلی تلفیق و ترکیبی از برنامه هاینرم افزاری و سخت افزاری به موازات یکدیگر می تواند در جهت کاهش سیب پذیری های بازار تاریخی ارومیه موثر واقع گردد.

آسیب پذیری از منظر ذهنی، آسیب پذیری از منظر عینی، بازار تاریخی ارومیه، زلزله، مالک، مستاجر