طیبه عظیمی - کارشناسی ارشد، طراحی پارچه و لباس، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی مارلیک نوشهر، ایران
علی محمودی عالمی - استادیار گروه هنر، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی مارلیک نوشهر، ایران

سنگ نگارههای ساسانی نمودار بخش وسیعی از فرهنگ ، روش سیاسی و مذهبی ساسانیان است ؛ که هر یک برای بیان یک مفهوم واقعه ساده خلق شده است .تاق بستان آینه تمام نمایی ار هنر و فرهنگ شاهنشاهی ساسانی است . بیشترین مشخصه هنر ساسانی نقوش تزیینی آن است یکی از بزرگترین تجلیات آن در منسوجات ساسانی است . صنعت بافندگی در این عصر به بیشترین حد بالندگی خود می رسد. نقوش به کاررفته در پارچه های این دوره شامل نقوش هندسی ، گیاهی ، حیوانی ، انسانی ، تخیلی ، نمادین و نقوش ترکیبی است . از ویژگی های مهم این نقوش تقارن و تکرار نقش است ؛ که همه این نقوش حکایت از باورهای مذهبی و دینی آن عصر است . در حجاری نقش شکار گراز، این نقوش نمود ویژهای دارند. مسئله ای که در اینجا مطرح می شود، کاربرد این نقوش در تزیین پوشاک افراد حجاری شده در این صحنه است ؛ که مبنای این تزئینات بر اساس طبقه اجتماعی آن افراد بوده است . این پژوهش با مطالعه کتب و مقالات مختلف و تحقیقات میدانی به شیوه توصیفی - تحلیلی در ارتباط نقوش با موقعیت فرهنگی و اجتماعی افراد در حجاری نقش شکارگراز در تاق بستان واکاوی لایه های معنایی این نقوش پرداخته می شود و به این نتیجه رسیده که ارتباط بین طبقات اجتماعی حاکم بر جامعه و نقوش به کار رفته در البسه آنان موجود بوده است . هدف از این پژوهش آشنایی بیشتر با نقوش آن عصر و به کاربرد آن بر روی پوشاک و بافته های آن دوران، شناخت بیشتر از فرهنگ و شرایط حاکم بر جامعه عصر ساسانی است .

نقوش دوره ساسانی ، تاقبستان، نقوش متقارن، نقوش شبکه ای ، نقش شکار گراز، خسروپرویز